Ludomir Benedyktowicz (1844-1926)

Podziel się w social media!

Zobacz wspomnienia

Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Piotr Hapanowicz

Ludomir Benedyktowicz urodził się 5 sierpnia 1844 roku w Świniarach. Był synem Piotra, z zawodu leśnika, i Marii z Ruszczewskich. Uczęszczał do szkoły średniej w Warszawie, a od 1861 roku uczył się w Zakładzie Praktyki Leśnej w Feliksowie.

Gdy wybuchło Powstanie Styczniowe, miał niespełna 19 lat. Wziął w nim udział, walcząc w oddziale partyzanckim Władysława Cichorskiego „Zameczka”, potem w partii Władysława Wilkoszewskiego „Wiriona”. 14 marca wraz z kilkoma innymi powstańcami został wysłany na rekonesans. Podczas zwiadu w rejonie Kaczkowa insurgenci natknęli się na oddziały kozackie. Rozpoczęła się walka. Benedyktowicz wspominał to wydarzenie: „Kula kozacka przeszyła mi lewą rękę na wskroś, druzgocąc obie kości przedramienia i kontuzjując mi lewy bok w okolicy serca. Na skutek tej rany zatamowało mi oddech i padłem na ziemię zemdlony. Wtedy jeden z Kozaków, dopędziwszy mnie, zsiadł z konia i szablą odciął mi dłoń prawej ręki, która zwisała na prawem biodrze, podczas gdy padłem na bok lewy”. Rannego pozostawiono samego. Umarłby zapewne, gdyby nie mieszkańcy pobliskiego dworu, którzy obserwowali starcie i gdy tylko kozacy się oddalili, pośpieszyli na ratunek. Benedyktowicz przeżył, jednak amputowano mu lewą rękę. By nie narazić go na prześladowania, ogłoszono, że zginął i usypano mogiłę.

Mimo niepełnosprawności Benedyktowicz postanowił się poświęcić malarstwu. Podjął kształcenie w warszawskiej Szkoły Rysunku pod kierunkiem prof. Wojciecha Gersona. Malował pędzlem przytwierdzonym do metalowej obrączki. Zakładano ją na przedramię jego prawej ręki i wsuwano za nią pędzel, piórko czy węgiel. Następnie rozpoczął naukę w Monachium – w 1869 roku przyjęto go w poczet studentów tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych. Po ukończeniu studiów powrócił do kraju. Mimo środków ostrożności został aresztowany przez władze rosyjskie i osadzony w warszawskiej Cytadeli.

Po wyjściu na wolność Benedyktowicz przeniósł się do Krakowa, gdzie otworzył własną pracownię malarską. Pisał także wiersze, wydał kilka tomików poezji. W niepodległej Polsce otrzymał Order Wojenny Virtuti Militari oraz został mianowany podporucznikiem Wojska Polskiego. Jako zapalony szachista amator współtworzył Krakowski Klub Szachistów, którego był pierwszym prezesem. Zmarł przed 2 grudnia 1926 roku we Lwowie. Pochowany w Krakowie na cmentarzu Rakowickim.