Izydor Dymidowicz (1801–1875)

Podziel się w social media!

Zobacz wspomnienia

Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Walery Bubień

Izydor Dymidowicz urodził się w Krakowie. W 1812 roku rozpoczął naukę w Gimnazjum św. Anny, później ukończył prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasie studiów w 1821 roku został ukarany upomnieniem rektora z powodu udziału w wystąpieniu młodzieży gimnazjalnej i akademickiej przeciwko wydaleniu z gimnazjum Juliusza Miszewskiego.

Dymidowicz brał udział w powstaniu listopadowym, a po jego upadku wrócił do Krakowa. Rozpoczął pracę w sądownictwie. W 1834 roku pełnił funkcję zastępcy sędziego, a później wiceprezesa Trybunału Apelacyjnego Wolnego Miasta Krakowa. Mimo to brał udział w działaniach spiskowych, podczas rewolucji krakowskiej został nominowany przez Rząd Narodowy na stanowisko radcy w ministerstwie sprawiedliwości. Po klęsce powstania został pozbawiony funkcji sędziego przez władze austriackie. Zajął się działalnością społeczną.

W 1862 roku wszedł w skład utworzonej na zlecenie warszawskiego Komitetu Centralnego tajnej Rady Naczelnej Galicyjskiej, w miastach były jej podporządkowane tzw. ławy. W lokalnych strukturach organizacji powstańczej odgrywał ważną rolę, ponieważ miał rozległe kontakty zarówno w środowisku krakowskiej inteligencji, kręgach demokratycznej emigracji, jak i kołach ziemiańskich skupionych w Krakowie w Komitecie Obywatelskim. W tym czasie Izydor Dymidowicz wraz z rodziną mieszkał w kamienicy Krzysztofory przy Rynku. Jego żona Teresa była literatką, pod pseudonimem Matka Drogosława opublikowała m.in. dwie powieści dla młodych panien, pisała też utwory w języku francuskim. Interesowała się zarówno kwestiami dotyczącymi wychowania dziewcząt, jak i zagadnieniami mistyczno-religijnymi. Ich mieszkanie było miejscem spotkań spiskowców, co nie uszło uwadze austriackiej policji, która odnotowała, że Izydor Dymidowicz jest „oddany całą duszą stronnictwu rewolucyjnemu” i stoi „na czele radykałów krakowskich”. Wiosną 1863 roku zamieszkał u niego Seweryn Elżanowski, komisarz pełnomocny Rządu Narodowego.

28 sierpnia 1863 roku Austriacy aresztowali Izydora i Teresę Dymidowiczów, a także Elżanowskiego. W trakcie rewizji mieszkania odnaleziono materiały świadczące o jego przynależności do władz powstańczych oraz nazwiska innych związanych z nimi osób. Konsekwencją były aresztowania wielu członków Rady Prowincjonalnej Galicji Zachodniej. Dymidowicz i Elżanowski zostali skazani na sześć lat twierdzy, wyrok odbywali w Ołomuńcu; Teresie z powodu choroby karę odroczono. Przeżycia związane z procesem i szykanami władz przyczyniły się do jej śmierci 18 kwietnia 1865 roku. Na mocy amnestii Izdydor Dymidowicz powrócił do Krakowa, gdzie zmarł 19 lutego 1875 roku. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim. Jego córka, także Teresa, uważana za emancypantkę, otaczająca się literatami i powstańcami, wyszła za mąż za inżyniera Włodzimierza Witowskiego, który później pracował przy szybach naftowych.