Małogoszcz – 24 II 1863 – (woj. krakowskie)

Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Stanisław Zieliński

W celu połączenia się z Antonim Jeziorańskim, mającym przeszło 1000 ludzi, ruszył Marian Langiewicz do Małogoszcza, dokąd też przybył ze swoim oddziałem Jeziorański. Wzmocnione świeżymi ochotnikami zastępy Langiewicza w Małogoszczu doszły do liczby około 3000 ludzi. Na wiadomość o zbliżaniu się kolumny Dobrowolskiego wysłał Langiewicz batalion Grudzińskiego na wzgórze na skraju miasta, na tyłach tegoż batalionu ustawiając rezerwę kosynierów, z boku, na oddzielnej górze batalion Dionizego Czachowskiego. Samo zaś miasto, ulice i rynek obsadziła reszta piechoty Langiewicza. Między nią a Grudzińskim ustawiono jazdę generała, pod dowództwem Ulatowskiego, podczas gdy jazda Jeziorańskiego, dowodzona przez Jaszowskiego oraz bateria armatek, zajęły górę cmentarną. Przed godziną 10.00 rozpoczął się nad Łośną ogień widet powstańczych z awangardą Dobrowolskiego, a wnet piechota rosyjska, wsparta ogniem artylerii, uderzyła na Grudzińskiego.

Ten bez wystrzału, nagle zsunął się z wyniosłego swego stanowiska na łańcuch tyralierów nieprzyjacielskich. Jednakże odparty, częścią batalionu cofnął się do miasta. Rażeni jednak z boku silnie przez batalion Czachowskiego, nie odważyli się Rosjanie rzucić się za Grudzińskim. O godzinie 11.00 nadbiegły na plac boju kompanie Gołubiewa i od razu rzuciły się na miasto. Tutaj wywiązała się dalsza walka na ulicach i w rynku, z okien, ze drzwi, zza parkanów. Około godziny 13.00, gdy całe miasto gorzało, Langiewicz nakazał odwrót w kierunku wschodnich wzgórz, na których biły się bataliony Grudzińskiego i Czachowskiego z Dobrowolskim. Widząc cofanie się Langiewicza, uderzył Dobrowolski całą siłą na Grudzińskiego. Jednakże jazda Jaszowskiego, wysłana przez Jeziorańskiego, z taką furią wpadła na nieprzyjaciela, że atak Dobrowolskiego został odrzucony i odwrót otwarty dla armii Langiewicza, który cofał się przez błotnistą rzekę Łośnę.

Na pozycji pozostał tylko Czachowski i artyleria Dąbrowskiego, nieustannie bijąca kartaczami, które to dwa oddziały zasłaniały odwrót kolumny powstańczej do godziny 14.00. W tym czasie zjawiła się na widowni kolumna Ksawerego Czengierego, która część cofających się wparła na Czachowskiego. Równocześnie Dobrowolski, widząc świeże zastępy wojska, ponowił energiczny atak na Czachowskiego i baterię Dąbrowskiego, której załoga wyginęła. Wtedy Czachowski, nie mogąc wytrzymać naporu, opuścił wreszcie stanowisko i cofnął się za Łośnę. W pościgu za powstańcami, Rosjanie już wiele szkody im nie wyrządzili, gdyż cały odwrót znajdował się już pod zasłoną wielkiego lasu. Za to powetowali sobie Rosjanie na pobojowisku, rabując miasto. Pod osłoną nocy uchodził Langiewicz ku Włoszczowej, mając do 300 zabitych i około 500 rannych, nie licząc tych, którzy uciekli. Między rannymi znajdował się Ignacy Suryn - jeszcze chłopiec, gimnazjasta z Krakowa, wnuk poległego pod Somosierrą Suryna. Wśród poległych znajdowali się: Zofia Dobronokówna, która walcząc do ostatka, padła przeszyta ośmioma kulami. Paweł Borejsza, Ferdynand Ressler, Zdzisław Kwiatkowski itd.

Podziel się w social media!

Metryka bitwy

Data: 24 II 1863
Lokalizacja: Małogoszcz
Województwo: krakowskie
Terytorium: Królestwo Polskie
Wynik: Zwycięstwo Imperium Rosyjskiego

Strony konfliktu

Powstańcy Styczniowi

Dowódcy:

  • Antoni Jeziorański
  • Marian Langiewicz
  • Dionizy Czachowski

 

Zaangażowane siły:

  • Oddział wojsk powstańczych

 

Łącznie około 3000 powstańców 

Imperium Rosyjskie

Dowódcy:

  • Dobrowolski
  • Gołubiew

 

Zaangażowane siły:

  • Oddziały wojsk rosyjskich

Mapa bitew

Zobacz także

15 III 1864
Chruślina

W lasach chruślińskich patrol rosyjski napadł na trzech powstańców i ich zabił. Jeden z nich, według dokumentów przy nim znalezionych…

21 VI 1863
Żarkowszczyzna

Po różnych zwrotach z Wielkiego Uhła, Onufry Duchyriski i Wróblewski przybyli przez Bojary pod Wielkie Hrynki. W drodze z Wielkich…

18 I 1864
Stara Wieś

Wśród -19° mrozu, zrobiwszy pięciomilowy marsz, stanął podpułkownik hrabia Wojciech Komorowski z oddziałem 61 jazdy, w Starej Wsi pod Tyszowcami,…