Powstanie styczniowe jako wydarzenie, które w XIX wieku całkowicie zmieniło oblicze ziem polskich znajdujących się pod obcą władzą, posiada niezwykle bogatą historiografię. Wśród licznych opracowań o charakterze naukowym i obszernych monografii wymienić należy zwłaszcza dzieła Franciszki Ramotowskiej czy klasyczną już, monumentalną syntezę autorstwa Stefana Kieniewicza.
Książka „Powstanie styczniowe (1863-1864). Czas walki, marzeń o wolności i niespełnionych nadziei” Alicji Kuleckiej wyróżnia się na tym tle swoją klarownością, przystępnością i zwięzłością. Choć badaczka czerpie z dorobku poprzedników, to jej synteza posiada autorski charakter. Jest skierowana przede wszystkim do czytelników, którzy nie będąc profesjonalnymi historykami, chcieliby poszerzyć swoją wiedzę o powstaniu (choć również i historycy z pewnością przeczytają tę publikację z zainteresowaniem).
Opowieść autorki o powstaniu styczniowym porządkują dwa najważniejsze wątki: rekonstrukcja polityki rosyjskiej wobec ziem polskich w latach 1860-1864 oraz przedstawienie założeń i faktycznej działalności przedstawicieli polskiego ruchu niepodległościowego, w tym przede wszystkim kolejnych ekip Rządu Narodowego z lat 1863-1864. Oprócz tego w książce zostały poruszone takie zagadnienia, jak na przykład koleje walk i potyczek powstańczych, międzynarodowy kontekst powstania, rola zaboru austriackiego, pruskiego i emigracji, różnice ideowe w obozie niepodległościowym, polityka ugodowców (szczególnie Aleksandra Wielopolskiego), organizacja polskiego państwa podziemnego, represje rosyjskiego zaborcy oraz przebieg powstania na Litwie i Rusi.
W toku prac nad książką badaczka musiała podjąć kilka trudnych decyzji i zrezygnować z drobiazgowej eksploatacji niektórych elementów, składających się na historię powstania. Mimo to jednak udało jej się uniknąć uproszczeń i stworzyć opowieść wciągającą, a do tego przejrzystą i przyjazną w lekturze.
„Powstanie styczniowe (1863-1864). Czas walki, marzeń o wolności i niespełnionych nadziei” zostało wydane w związku z obchodami 160. rocznicy powstania styczniowego.
ISBN: 978-83-65248-69-5
Wydawca: Muzeum Historii Polski
Liczba stron: 268
Typ okładki: miękka ze skrzydełkami
Wymiary: 13,5 x 21
Rok wydania: 2023
