„Zameczek” odgryza się Moskalom. Bitwa pod Przetyczem koło Wyszkowa

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
28 II 1863

Powstanie bardzo często przypominało polowanie. Rosyjskie wojsko tropiło i ścigało polskie oddziały, próbując je rozbić. Czasem jednak to ścigający stawał się myśliwym. Po klęsce w bitwie pod Siemiatyczami (uważanej za największą w czasie powstania) Polacy się rozdzielili. Oddziały Romana Rogińskiego i Walentego Lewandowskiego poszły w kierunku Litwy, Władysław Cichorski „Zameczek” ruszył w Płockie. Jego partia liczyła ok. 700 żołnierzy. „Ćwicząc nieustannie oddział, niepokoił wciąż nieprzyjaciela i tak d. 22. lutego zabrał pieniądze z magazynu solnego w Wyszkowie, w kilka dni później pieniądze magistrackie w temże mieście, dwukrotnie napadł na pocztę i pieniądze skonfiskował” – pisze Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 18631864. 26 lutego na wieść o zbliżaniu się Moskali opuścił obozowisko k. Wiśniewa, pozostawiając tylko trzech ludzi w domu leśnika. „Awangarda moskiewska z 40 kozaków złożona, wpadłszy do Wiśniewa, poczęła przeszukiwać dom Zewalda. Jeden z powstańców, porucznik Adolf Skarżyński, zabiwszy kozaka wystrzałem z rewolweru, po krótkiej obronie sam poległ, dwaj inni zdołali ocalić się ucieczką. Kozacy, mszcząc się na leśniku, zrabowali i spalili dom. Zewalda zaś zamordowawszy, a żonę jego śmiertelnie poraniwszy, ruszyli ku Przetyczy – pisał Zieliński”. „Zameczek” wykorzystał rozprężenie w carskim wojsku i zaatakował o świcie „gęstym ogniem z ukrycia z lasu. Moskale, broniący się za stodołami, po półgodzinnej walce, pierzchnęli w nieładzie porzucając na miejscu kilka karabinów, nie zdążywszy zjeść jedzenia, które gotowali”. Według Zielińskiego zginęło ośmiu Rosjan, a kilkunastu zostało rannych. Trzech Polaków odniosło rany. W odniesieniu większego zwycięstwa przeszkodził brak jazdy, co uniemożliwiło zorganizowanie pogoni.

Zobacz także

29 VIII 1864

Wyrok na 21-letnim Antonim Muchowskim był lakoniczny. „Jakiego jest stanu nie wiadomo, pewnem jest tylko, że uczęszczał do gimnazjum. W…

28 VIII 1864

Podejrzenie padło na polskich zesłańców. „Obywatele Barnaułu, rozdrażnieni częstymi przypadkami oczywistych podpaleń, podejrzewali o umyślne ich wzniecanie zamieszkujących tam przestępców…

4 IX 1864

Udział Jastrzębskiego w powstaniu nie mógł zacząć się bardziej dramatycznie. Tuż przed pierwszym wymarszem z Horych-Horek w guberni mińskiej, nierozważnie…