Z osiemnastoma karabinami. Początek trzeciej kampanii „Lelewela”.

Podziel się w social media!

Tekst na licencji CC-BY.
Tekst na licencji CC-BY.
Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
20 V 1863

120 powstańców i ledwie osiemnaście karabinów – na czele tak uzbrojonego oddziału wkroczył do Królestwa Marcin Borelowski „Lelewel”, jeden z najbardziej błyskotliwych powstańczych dowódców. „Idąc nad kordonem w kierunku Luchowa, następnie przez Księżopol, mimo Tarnogrodu i Krzeszowa, pod Sierakowem dopiero zaopatrzył się w broń zakopaną przez inny rozbity oddział” – pisał Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 1863–1864. Dzięki temu broni miał aż nadto, nadliczbową zabrał na furgony. Dwa dni później w Zaklikowie błyskawicznym atakiem zdobył magazyny rosyjskiej straży granicznej. „Zabrawszy sporo mundurów kozackich, rynsztunków i koni, pomaszerował lasami nad Wisłą i po kilku dniach marszów, wśród ciągłego deszczu [...] stanął pod Chruśliną” – dodaje Zieliński. W tym czasie jego oddział powiększył się do ponad dwustu ludzi, w tym trzydziestu konnych.

Do pierwszej bitwy doszło właśnie w tej miejscowości w obwodzie lubelskim. „Lelewel, korzystając tak z ducha żołnierzy, jak z dogodności pozycyi na wzgórzu, obsadził ją zręcznie szczupłym swoim oddziałem. Część wojsk moskiewskich rozsypała się pod lasem w tyraliery, a część rzuciła się pod górę [...]. Jednakowoż po godzinnym rzęsistym ogniu z obu stron celne strzały strzelców zmusiły nieprzyjaciela do odwrotu”. Z powodu trzykrotnej przewagi nieprzyjaciela, wspieranego przez cztery działa, „Lelewel” postanowił się wycofać. Straty jego oddziału były duże – ponad dwudziestu zabitych i osiemdziesięciu rannych. Przy dowódcy pozostało osiemdziesięciu żołnierzy. Później siły jego wzrosły, bo do jego partii dołączali powstańcy z innych rozbitych oddziałów. Podczas tej kampanii partyzanci „Lelewela” stoczyli jeszcze kilka bitew, m.in. na krótko zajęli Łuków. 27 czerwca Borelowski otrzymał rozkaz przekazania komendy kpt. Krysińskiemu i wyjazdu do Galicji, w celu sformowania kolejnego oddziału. Czwartą i ostatnią kampanię rozpoczął 20 sierpnia. Poległ w bitwie pod Batorzem 6 września.

Zobacz także

24 XI 1864

Był jedną z najbardziej charakterystycznych postaci w barwnym świecie malarzy impresjonistów i postimpresjonistów W przeciwieństwie do większości z nich pochodził…

22 XI 1864

Dla Warszawiaków to musiało być niezwykłe ważne wydarzenie. Dla carskich władz niezwykła okazja propagandowa. „Utworzenie stałej i zapewnionej komunikacji z…

21 XI 1864

Na tę uroczystość Pan młody osobiście zaprojektował suknie dla swojej narzeczonej. „Był to rodzaj kontusza z rozciętymi na wyloty rękawami,…