To była kolejna odsłona wieloletniego konfliktu o „wieczne miasto”. Cesarstwo Francuskie i Królestwo Włoch podpisało traktat. Napoleon III zobowiązał się do wycofania oddziałów francuskich z Rzymu, za to włoski rząd gwarantował utrzymanie granic Państwa Kościelnego i zgadził się przenieść stolicę z Turynu do Florencji. Proces jednoczenia Włoch rozpoczął się w 1859 r. Dwa lata później Wiktor Emmanuel – władca Piemontu i Sardynii - został koronowany na Króla Włoch. Naturalną stolicą tworzonego państwa był Rzym. „Włochy nigdy nie zawładną Rzymem! Nigdy!” – mawiał jednak bliski współpracownik cesarza Francuzów. Zdecydowanym przeciwnikiem jakiegokolwiek kompromisu był też oczywiście papież. „Następstwem podpisania konwencji wrześniowej, było wydanie przez Piusa IX encykliki Quanta cura (wraz z dołączonym do niej Syllabusem), w której potępiał on błędy ideowe ówczesnego świata. Papież za błędne uznał takie poglądy, jak m.in. liberalizm, racjonalizm,socjalizm, ale także ingerencję w prerogatywy Stolicy Apostolskiej oraz twierdzenie, iż papież powinien zrezygnować z władzy doczesnej” – pisał Tomasz Helbik w artykule „Kwestia rzymska w polityce Napoleona III”. Kompromis nie spodobał się praktycznie nikomu. Protestowali katolicy francuscy i włoscy patrioci. W Turynie protest w związku z przeniesieniem stolicy przerodził się w krwawo stłumione zamieszki. W 1867 r. Giuseppe Garibaldi na czele niewielkiego oddziału przeprowadził inwazję na Lacjum, ale poniósł klęskę w bitwie z francuskim wojskiem. W wyniku tego francuskie oddziały na 3 lata wróciły do Rzymu. Sytuację zmieniła klęska Francji w wojnie z Prusami. 20 września 1870 r. włoskie wojska wkroczyły do Rzymu, a świecka władza papieska została ograniczona wyłącznie do Watykanu. Pius IX ogłosił się więźniem Watykanu. Rzym ogłoszono stolicą Włoch w 1871 r.
