Śmierć aptekarki. Zuzanna Czaplicowa umiera w drodze na zesłanie

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Łukasz Starowieyski
8 VI 1864

Czaplicowa, podobnie jak jej mąż Florian, pochodziła ze starego rodu szlacheckiego. Oboje mieli też długą historię konspiracyjną. Florian był związany z grupą płk. Józefa Zaliwskiego usiłującego w 1833 r. wzniecić na nowo walki w Królestwie. W 1835 r. po ukończeniu studiów stał się właścicielem jedynej apteki w Pilicy, w dawnym województwie krakowskim. Razem z żoną prowadzili aktywną działalność patriotyczną. Zuzanna już na kilka lat przed wybuchem zrywu jeździł do Krakowa, skąd przywoziła polskie książki i wydawnictwa patriotyczne. Małżeństwo nawiązuje też kontakty z konspiracją warszawską, a apteka staje się ośrodkiem informacji i propagowania haseł narodowych. Florian powstania nie doczekał zmarł w 1857 r. Aptekę, ale też wszystkie kontakty i aktywności konspiracyjne przejmuje Zuzanna. Jest kurierem, ale także przygotowuje zapas lekarstw i środków opatrunkowych w oczekiwaniu na działania zbrojne. Często odwiedza m.in. przyszłego komisarza na województwo krakowskiego Jacka Malczewskiego. Jeździ też do Katowic w sprawach związanych z dostawami broni. Aktywnie wspierają ją córki. Po wybuchu zrywu Zuzanna organizuje pomoc medyczną dla oddziału Apolinarego Kurowskiego w Ojcowie, a także powstańczy lazaret na zamku w Pieskowej Skale. Czaplicowa już w końcu stycznia miała pierwsze problemy z władzami carskimi. Patrol kozacki natknął się na grupkę powstańców, którzy przyjechali odebrać medykamenty. Powstańcy dali ognia, a Kozacy uciekli. Ostatecznie Czaplicowa wytłumaczyła dowódcy przybyłej następnym rankiem carskiej sotni, że „to był napad bandytów na aptekę”. Nie ma pewności jaką rolę odegrała Czaplicowa w głośniej sprawie burmistrza Pilicy. Na pewno miała z nim bliskie kontakty, bo żona Ludwika Dowbora, była chrzestną jej jedynego syna! Dowbor wraz z synem utworzył w okresie powstania bandę, która napadała i rabowała dwory, często też podszywała się pod powstańców i wymuszała haracze. Pod koniec sierpnia władze narodowe wydały na niego wyrok śmierci. Wyrok został wykonany. Czaplicowa aresztowana została w październiku 1863 r. za to, „że informowała rewolucyjną partię i bardzo wspomagała w powieszeniu burmistrza Pilicy Dowbora”. Razem z nią do warszawskiej Cytadeli trafia jej 5 córek. Najstarsza ma 27 lat, najmłodsza ledwie 7. Wszystkie zostały skazane na zesłanie do Ardatowa nad rzeką Ałatyr. Zuzanna nie dotarła na miejsce. Zmarła na tyfus w Niżnym Nowogrodzie.

Zobacz także

29 VIII 1864

Wyrok na 21-letnim Antonim Muchowskim był lakoniczny. „Jakiego jest stanu nie wiadomo, pewnem jest tylko, że uczęszczał do gimnazjum. W…

28 VIII 1864

Podejrzenie padło na polskich zesłańców. „Obywatele Barnaułu, rozdrażnieni częstymi przypadkami oczywistych podpaleń, podejrzewali o umyślne ich wzniecanie zamieszkujących tam przestępców…

4 IX 1864

Udział Jastrzębskiego w powstaniu nie mógł zacząć się bardziej dramatycznie. Tuż przed pierwszym wymarszem z Horych-Horek w guberni mińskiej, nierozważnie…