Rozstrzelanie powstańca. Od carskich kul ginie Władysław Czarkowski

Podziel się w social media!

Tekst na licencji CC-BY.
Tekst na licencji CC-BY.
Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
29 VII 1863

Zginął o 5 rano. Ponoć dopiero od 36 kuli, bo wyrok wykonano nie salwą, a pojedynczymi strzałami. Władysław Czarkowski do przystąpił konspiracji, gdy studiował medycynę w Moskwie. Tam poznał środowisko rewolucyjnej organizacji wojskowej „Ziemla i wola”. Po powrocie do kraju przystąpił do Czerwonych, nawiązując kontakt z innymi lokalnymi działaczami – Bronisławem Deskurem czy Leonem Dąbrowskim. We wrześniu 1862 roku zorganizował w Łosicach zjazd wojewódzki stronnictwa. Później udał się do Warszawy do Komitetu Centralnego Narodowego z prośbą, by naczelnikiem województwa podlaskiego został Deskur. Sam Czarkowski dostał nominację na naczelnika okręgowego Łosic. Konspiracyjne spotkania często organizował w swoim gabinecie lekarskim. Do powstania przystąpił 22 stycznia – ze swoim małym oddziałem rozbroił miejscowy posterunek i zajął magazyn broni. Działania zbrojne rozpoczął już 23 stycznia. „Okręgowy miasta Łosic, Czarkowski Władysław, (Pióro), zorganizowawszy oddział ochotników, pochwycił pięciu ułanów przybyłych do Łosic jako kwatermistrzów, a wziąwszy cekhaus i zaopatrzywszy się w broń, ruszył ze swoim oddziałem tejże nocy pod Stok Lacki” – pisał Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 1863–1864. Tam połączywszy się z oddziałem Walentego Lewandowskiego stoczył pierwszą bitwę. „Zaatakował pod wsią Stok Lacki 1 kompanię kostromskiego pułku piechoty, strzegącą magazynów wojskowych we wsi i pobił ją; lecz niebawem nadeszły moskalom posiłki, tak, iż razem liczyli moskale 400 piechoty i 100 kozaków. Walczono wytrwale kilka godzin i dopiero po utracie 10 poległych i 26 rannych oraz 40 wziętych do niewoli, powstańcy ustąpili ze wsi”. Później oddział Czarkowskiego bił się m.in. pod Siemiatyczami, Międzylesiem i Mingosami. Podczas tego pierwszego starcia, jak zeznawał inny dowódca Roman Rogiński, „poruczonym było doktorowi Czarkowskiemu uczynić zapas prochu i pistonów, który był dostarczony przez Żydów z Brześcia i Siemiatycz”. Rząd Narodowy postanowił mianować go naczelnikiem cywilnym powiatu bialskiego. Został ujęty przez Rosjan podczas przewożenia w przebraniu chłopskim powstańczych dokumentów. Sąd wojenny skazał go na śmierć. Miał 31 lat.

Zobacz także

24 XI 1864

Był jedną z najbardziej charakterystycznych postaci w barwnym świecie malarzy impresjonistów i postimpresjonistów W przeciwieństwie do większości z nich pochodził…

22 XI 1864

Dla Warszawiaków to musiało być niezwykłe ważne wydarzenie. Dla carskich władz niezwykła okazja propagandowa. „Utworzenie stałej i zapewnionej komunikacji z…

21 XI 1864

Na tę uroczystość Pan młody osobiście zaprojektował suknie dla swojej narzeczonej. „Był to rodzaj kontusza z rozciętymi na wyloty rękawami,…