Rozbicie partii „Kruka”. Klęska w bitwie pod Fajsławicami

Podziel się w social media!

Tekst na licencji CC-BY.
Tekst na licencji CC-BY.
Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
24 VIII 1863

Wielkie zwycięstwo pod Żyrzynem przyniosło chwałę dowódcy Michałowi Heidenreichowi „Krukowi”, ale i ściągnęło na niego kłopoty. „Żyrzyn skonsternował też dowództwo carskie i zmusił dowodzącego w Lublinie gen. Chruszczowa do bardziej energicznych kroków. Kilka kolumn rosyjskich uganiało się teraz za Krukiem. On zaś był znów bez amunicji” – pisał w monografii powstania prof. Stefan Kieniewicz. Heidenreich postanowił rozesłać oddziały w różne strony i przeczekać nadciągającą burzę lub doczekać się dostaw. Grupę dowodzoną przez samego „Kruka” Rosjanie osaczyli w pobliżu Fajsławic. Powstańców było ok. 1700, Rosjan od 2,5 do 3 tys. Heidenreich próbował się wycofać. „Pomimo strasznego znużenia żołnierza, kazał iść dalej, przeprawić się za rzekę i most za sobą spalić pod Fajsławicami” – pisał Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 1863–1864. Rosjanie nie pozwolili mu na to. W tej sytuacji „Kruk” postanowił przyjąć bitwę, zajmując niewielki lasek. „Działa moskiewskie, ustawione w dogodnej pozycyi, ogromne zadawały straty oddziałom, którym wspomniany, niewielki lasek nie mógł dać dostatecznego przykrycia” – pisał Zieliński. „Cały dzień 24 sierpnia Moskale bezustannie strzelali tak z ręcznej broni jako też i z armat do lasku i jeżeli się jakaś grupa wychyliła z lasku w celu przebicia się natychmiast do ostatniego została wystrzelaną” – relacjonował jeden z uczestników bitwy. „O zmierzchu moskale zaprzestali strzelać i przypuścili szturm do lasu, urządzając rzeź formalną, gdyż znużeni powstańcy nawet bronić się nie mogli z powodu wyczerpania” – dodawał autor Bitew i potyczek. Przebić udało się tylko nielicznym, w tym „Krukowi”. „Pogrom Fajsławicki przysporzył moskalom 634 jeńców [...] na placu zostało około 200, około 170 było rannych” – pisał. „Rosjanie pomścili Żyrzyn, a powstanie lubelskie po doznanym ciosie nie miało już odzyskać krótkotrwałego rozpędu” – puentuje prof. Kieniewicz.

Zobacz także

24 XI 1864

Był jedną z najbardziej charakterystycznych postaci w barwnym świecie malarzy impresjonistów i postimpresjonistów W przeciwieństwie do większości z nich pochodził…

22 XI 1864

Dla Warszawiaków to musiało być niezwykłe ważne wydarzenie. Dla carskich władz niezwykła okazja propagandowa. „Utworzenie stałej i zapewnionej komunikacji z…

21 XI 1864

Na tę uroczystość Pan młody osobiście zaprojektował suknie dla swojej narzeczonej. „Był to rodzaj kontusza z rozciętymi na wyloty rękawami,…