Pisał o nim Żeromski. Zatrzymanie powstańczego dowódcy Matwieja Bezkiszina

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
27 IV 1864

Nie ma dokładnych informacji jak został pojmany. Wiadomo tyle, że już nie miał pod sobą żołnierzy i był bezbronny. „W odpowiedzi na wasz raport (…) zawiadamiam Was, że stanowczo nie widzę możliwości ubiegania się o odznaczenia (...) za wykazane przez nich męstwo przy pojmaniu w niewolę buntownika Bezkiszkina. Nie widzę w tym wydarzeniu żadnego poświęcenia ani odwagi, ponieważ był on pozbawiony broni, jak to wynika z poprzednich relacji, a przedstawieni przez Was oficerowie uczestniczyli tylko przy pojmaniu tego Bezkiszkina, jak zazwyczaj w pełnym uzbrojeniu, nie natrafiając na opór zbiega” – pisał wojenny naczelnik do dowódcy oddziału, który zatrzymał Matwieja Bezkiszina. To jeden z zapomnianych bohaterów powstania, choć niewiele zabrakło, by było inaczej. „We wczesnej młodości, na ławie szkoły rosyjskiej pisałem był długi poemat p. t. Bezkiszkin, wysnuty z klechd domowych, z opowiadań ludzi prostych, z wieści sekretnej naszych lasów kieleckich. Opisywałem rymami dzieje rosyjskiego oficera, który poszedł do naszego powstania, a pojmany w potyczce, tracony był na szubienicy w rynku miasteczka Włoszczowy” – pisał Stefan Żeromski o swoim zaginionym poemacie. W rzeczywistości Bezkiszin zapewne urodził się w polsko-rosyjskiej rodzinie. Zapytany podczas procesu dlaczego zdradził rosyjską armię i swój oficerski mundur, odrzekł, że „zrodzony z matki Polki czuł się zobowiązanym do pomszczenia krzywd jej synów i braci”. Obrzucony obelgami miał uderzyć w twarz sędziego. Przed powstaniem służył w rosyjskim wojsku w stopniu kapitana. Bezkiszin uczestniczył już w konspiracji przedpowstaniowej. W chwili wybuchu zrywu poprosił o dymisję z wojska. „W początkowym okresie powstania uczył powstańców sztuki wojennej i po przekazaniu ich w liczbie 300 naczelnikowi Langiewiczowi, uciekł za granicę” – pisano w rosyjskim raporcie. Dowództwo oddziału objął w grudniu. Walczył do kwietnia. Sąd rosyjski skazał go na śmierć przez powieszenie. Wyrok wykonany został 17 maja.

Zobacz także

29 VIII 1864

Wyrok na 21-letnim Antonim Muchowskim był lakoniczny. „Jakiego jest stanu nie wiadomo, pewnem jest tylko, że uczęszczał do gimnazjum. W…

28 VIII 1864

Podejrzenie padło na polskich zesłańców. „Obywatele Barnaułu, rozdrażnieni częstymi przypadkami oczywistych podpaleń, podejrzewali o umyślne ich wzniecanie zamieszkujących tam przestępców…

4 IX 1864

Udział Jastrzębskiego w powstaniu nie mógł zacząć się bardziej dramatycznie. Tuż przed pierwszym wymarszem z Horych-Horek w guberni mińskiej, nierozważnie…