Opiekunka” dyktatora. Helena Kirkorowa skazana na zsyłkę na Syberię

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
29 VII 1864

Zarzuty były ciężkie. Kirkorową oskarżono, że „zezwalała ważniejszym działaczom buntu zbierać się z mieszkającym u niej Romualdem Trauguttem na narady, których przestępcze znaczenie było jej w pełni znane”, „współdziałała z przestępcami przez przechowywanie, przesyłkę i wreszcie osobiste przekazywanie według  przeznaczenia korespondencji przestępców”. Do tego „wydała pistolet”, a „po aresztowaniu Traugutta przekazała nieznanej kobiecie do ukrycia znajdujące się u niej na przechowaniu papiery przestępców”. Kirkorowa, znana aktorka, zaangażowała się w działania ruchu patriotycznego już przed powstaniem. „Z całym zapałem przystąpiła do organizacji narodowej i korzystając z darów natury, która uczyniła ja miłą i pociągającą, oddawała wielkie usługi Rządowi Narodowemu jako agentka i kurierka, używana do przewożenia za granicę depesz i ustnych poleceń, co się jej zawsze udawało dzięki dobrym stosunkom z żandarmami i urzędnikami na komorach celnych” – pisał Nikołaj Berg, rosyjski dziennikarz i  historyk zrywu. To w jej mieszkaniu na Powiślu od listopada 1863 r. mieszkał Traugutt. Kirkorowa aresztowana została dzień po dyktatorze zrywu. Ostatnie godziny na wolności wykorzystała na wyniesienie z domu dokumentów i pieczęci narodowych i przekazanie ich łączniczce. W czasie śledztwa nie chciała zeznawać, za co została wtrącona do lochu. Po 9 dniach zasłabła. Później przebywała w celi obok Traugutta. Dodatkowo pogrążył ją przejęty przez Rosjan gryps do matki, w którym próbowała ostrzec osoby pozostające na wolności i prosiła o pomoc dla Traugutta. 29 lipca sąd skazał ją na osiedlenie się na Syberii, ale dzień później Audytariat Polowy dołączył do kary 8 lat ciężkich robót. Została zesłana do Usola. Po 4 latach pozwolono jej osiedlić się w Irkucku. Tam bez powodzenia próbowała wrócić do zawodu aktora i po raz kolejny wyszła za mąż za współzesłańca Antoniego Pióro. Razem prowadzili sklep kolonialny. Po odbyciu wyroku para zamieszkała w Mohylewie. Ostatnie lata Kirkorowa spędziła w Witebsku. Tam zmarła 5 stycznia 1900 r. Miała 71 lat.

Zobacz także

29 VIII 1864

Wyrok na 21-letnim Antonim Muchowskim był lakoniczny. „Jakiego jest stanu nie wiadomo, pewnem jest tylko, że uczęszczał do gimnazjum. W…

28 VIII 1864

Podejrzenie padło na polskich zesłańców. „Obywatele Barnaułu, rozdrażnieni częstymi przypadkami oczywistych podpaleń, podejrzewali o umyślne ich wzniecanie zamieszkujących tam przestępców…

4 IX 1864

Udział Jastrzębskiego w powstaniu nie mógł zacząć się bardziej dramatycznie. Tuż przed pierwszym wymarszem z Horych-Horek w guberni mińskiej, nierozważnie…