Nie chciał do rządu został pełnomocnikiem. Aleksander Guttry Komisarzem we Francji i Anglii

Podziel się w social media!

Tekst na licencji CC-BY.
Tekst na licencji CC-BY.
Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Łukasz Starowieyski
12 VII 1864

Był Guttry nie tylko zasłużonym niepodległościowym działaczem, ale też człowiekiem kompromisu. „Aż do wybuchu powstania trzymał się na pół drogi między białymi i czerwonymi, po akcesie białych został komisarzem rządowym w Poznaniu, a zmuszony do ucieczki za granicę pracował jako agent broni w Liege. Uczciwy i prostolinijny, nie nadmiernie lotny, nie miał też ambicji osobistych i gotów był współpracować z mierosławczykami jak i arystokracją” – pisał prof. Stefan Kieniewicz w „Powstaniu styczniowym”. Miał też Guttry piękny patriotyczny życiorys. Jako 17 latek walczył w powstaniu listopadowym. Od 1840 r. brał udział w przygotowaniach powstania narodowego. 5 lat później objął urząd wielkorządcy powstańczej Wielkopolski. Po denuncjacji w przeddzień zrywu w 1846 r. został aresztowany i przesiedział rok w więzieniu. W 1848 r. wziął udział w powstaniu wielkopolskim, był adiutantem gen. Ludwika Mierosławskiego. Następie był działaczem Ligi Polskiej i założycielem „Dziennika Polskiego”. Został też posłem do pruskiego Landtagu w Berlinie. Po wybuchu styczniowego zrywu początkowo działał jako komisarz gen. Mariana Langiewicza (drugiego dyktatora powstania). Następnie stanął na czele komisji Broni w Poznaniu. Wkrótce jednak, zagrożony aresztowaniem, udał się na emigrację. Komisja przeniosła się do beligijskiego Liege. Dostał pozwolenie zakupu broni „na ryzyku rządu, gdyby nabywanie broni na innych warunkach transporta jej do kraju opóźnić miało”. Wiosną 1864 r. ostatni strażnik pieczęci Rządu Narodowego Bronisław Brzeziński starał się o przeniesienie władz powstańczych za granicę. „Z tą propozycją zwrócił się (…) do Guttrego, proponując mu w alternatywie: albo powołanie Rządu Narodowego za granicą, w składzie: Guttry, Bosak, Sapieha; albo - gdyby uznano iż rząd ma jeszcze pozostać w Warszawie – przekazanie Guttremu nieograniczonego pełnomocnictwa do działania za granicą”. Guttry jednak odmówił, a na pełnomocnika zaproponował Jana Kurzynę, skrajnego działacza czerwonych. Sam został mianowany w miejsce księcia Sapiehy na komisarza Rządu we Francji i Anglii. Współdziałanie z Kurzyną konfliktem. W 1865 r. Guttry zastrzelił Kurzynę w pojedynku. Za działalność powstańczą sąd pruski skazał go zaocznie na karę śmierci. W 1871 r. po amnestii wrócił na tereny polskie. Zmarł w wieku 77 lat.

Zobacz także

6 XII 1864

To była brawurowa ucieczka. „Otóż pewnego dnia jedna ze służących przyniosła w koszyku pod talerzami ubranie kobiece, w które się…

6 XII 1864

Swego czasu popularny, dziś niemal zapomniany, był na pewno Ludwik Potocki świadkiem bogatej w wydarzenia epoki. Część ze swoich wspomnień…

6 XII 1864

Dla wielu polskich byłych powstańców miało to być „nowe otwarcie”, dla władz austriackich pozbycie się „kłopotu”. W pierwszych miesiącach 1864…