Dyplomacja w ręce księcia. Władysław Czartoryski głównym ajentem zagranicznym rządu

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
25 VII 1863

„Rząd Narodowy podaje do publicznej wiadomości, że ob. Władysław Czartoryski mianowany jest głównym ajentem dyplomatycznym Rządu Narodowego w Paryżu i Londynie. Rząd Narodowy otrzymał od ob. Władysława Czartoryskiego potrzebne rękojmie, że działalność jego dyploamtyczna prowadzona będzie w duchu nieprzedawnionych praw narodu walczącego o niepodległość w imię wolności i równości”. Komunikat, wydany pod koniec lipca, w praktyce tylko oficjalnie zatwierdzał stan faktyczny. Książę, kierujący najważniejszą polską organizacją emigracyjną – Hotelem Lambert, od dłuższego czasu był zaangażowany w sprawy powstania. Spotykał się m.in. z najważniejszymi osobami we Francji, nie wyłączając cesarza Napoleona III. „W moim przekonaniu Napoleon zdecydowany do wojny” – pisał wiosną do Rządu Narodowego. Jego zdaniem cesarz chciał odtworzyć Polskę w granicach poszerzonego Księstwa Warszawskiego. „Od naszej wytrwałości i siły zależeć będzie rozszerzenie granic nakreślonych teraz projektem cesarskim” – dodawał. Oficjalną, choć tajną, nominację Czartoryski otrzymał od rządu dwa miesiące wcześniej. Tajemnica wydała się z powodu niedyskrecji kuzyna i bliskiego współpracownika księcia gen. Władysława Zamoyskiego. Już pod koniec czerwca pisała o tym europejska prasa. Plotki były na tyle głośne, że Czartoryski osobiście je zdementował w gazecie „Journal de Debats”. Było to spowodowane obawą przed atakami Czerwonych na emigracji. Rzeczywiście, takie nastąpiły po ujawnieniu nominacji. Gwałtownie protestowała m.in. gazeta „Głos Wolny”.

Hotel Lambert nie tylko prowadził politykę zagraniczną, pracował urabiał też opinię publiczną. Na podtrzymywanie zainteresowania sprawą Polską wydano 29 tys. franków, – zaksięgowanych jako podróże czy wydatki nadzwyczajne. Latem 1863 roku Czartoryski mógł jednak powiedzieć, że prasa paryska „była poniekąd w naszym ręku. Nic bez nas się nie drukowało, oddrukowało się niemal wszystko, co się posyłało, tak że owa opinia publiczna właściwie przez nas była tworzona”.

Zobacz także

01 X 1864

15 tysięcy złotych. Tyle kosztowała wolność ojca Eustachego Hawelskiego. Nie była to pierwsza kontrybucja zapłacona przez jasnogórski zakon Paulinów władzom…

28 IX 1864

To był jeden z istotnych tematów międzynarodowego wiecu robotników w St. Martin Hall. „Raz jeszcze Polska została zdławiona we krwi…

27 IX 1864

To była już ostatnia taka odezwa. „Dla pokazania wszelako tak rządowi rosyjskiemu jak i ogółowi polskiemu, że władze narodowe jeszcze…