Wyrok śmierci dla „15”. Audytoriat Polowy zaostrza wyroki wobec członków Rządu

Podziel się w social media!

Tekst na licencji CC-BY.
Tekst na licencji CC-BY.
Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
30 VII 1864

Oskarżeni przebywali w celach Cytadeli, gdy kolejne sądowe instancje wydawały wyroki. 19 lipca Sąd Polowy skazał na śmierć 5 osób, 12 na katorgę, a 4 na zesłanie. Zgodnie z procedurą wyrok miał konfirmować Audytoriat Polowy, który wcześniej przygotowywał akta procesu. „Audytoriat Polowy, uwzględniwszy z całą dokładnością przedstawione wyżej okoliczności sprawy, na ich podstawie, jak również w oparciu o własną znajomość większości oskarżonych, uznaje winnymi: 1) Pułkownika w stanie spoczynku Romualda Traugutta: a) Dowodzenia bandą buntowników, sformowaną w kwietniu 1863 roku, w grodzieńskiej guberni, przy czym Traugutt, zgodnie z tym, do czego sam się przyznał, brał udział w siedmiu bitwach  przeciw naszym wojskom.(…) e) Tego, że 10 października 1863 roku2, przybywszy z zagranicy do Warszawy, pod cudzym nazwiskiem (Michała Czarneckiego) i ze sfałszowanym paszportem, przejął główne, niezależne kierownictwo nad stojącym na czele buntu tajnym stowarzyszeniem, znanym pod nazwą „Rządu Narodowego”, i tym samym aż do samego aresztowania, w końcu marca bieżącego roku (29 marca), był głównym przywódcą polskiego buntu (…)  f) Tego, że uporczywie odmawiał podczas przesłuchań wskazania swoich wspólników”. Wobec Traugutta i 4 członków Rządu Audytoriat kary podtrzymał, zostrzył wyrokó wobec innych. Na śmierć skazał aż 15 osób związanych z władzami powstania. Ostateczne słowo należało jednak do namiestnika Królestwa Polskiego. Generał Fiodor Berg ostatecznie przywrócił liczbę skazanych na szubienicę do 5. Pozostałej dziesiątce zmienił karę na wieloletnie ciężkie roboty na Syberii. Obok Traugutta na śmierć skazani zostali Rafał Krajewski, dyrektor Wydziału Spraw Wewnętrznych, Józef Toczyski, dyrektor Wydziału Skarbu oraz pracownicy ekspedytury Roman Żuliński i Jan Jeziorański. Skazanych o wyroku poinformowano niedługo przed egzekucją. Wykonano ją na stokach Cytadeli 5 sierpnia.

Zobacz także

6 XII 1864

To była brawurowa ucieczka. „Otóż pewnego dnia jedna ze służących przyniosła w koszyku pod talerzami ubranie kobiece, w które się…

6 XII 1864

Swego czasu popularny, dziś niemal zapomniany, był na pewno Ludwik Potocki świadkiem bogatej w wydarzenia epoki. Część ze swoich wspomnień…

6 XII 1864

Dla wielu polskich byłych powstańców miało to być „nowe otwarcie”, dla władz austriackich pozbycie się „kłopotu”. W pierwszych miesiącach 1864…