By się zrehabilitować walczył jako prosty żołnierz. Śmierć ppłk. Władysława Eminowicza

Podziel się w social media!

Tekst na licencji CC-BY.
Tekst na licencji CC-BY.
Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Łukasz Starowieyski
23 III 1864

Nie doczekał Władysław Eminowicz rehabilitacji. Rząd Narodowy zatwierdził rozkaz gen. Józefa Bosaka dwa dni po jego śmierci. Mógł jednak już wiedzieć, że plama na honorze została zmazana. Dowódca II korpusu krakowskiego rozkaz wydał miesiąc wcześniej. „1.Ob. Eminowicz za niedopełnienie obowiązków otrzymał dymisję, pragnąc zaś dalej służyć Ojczyźnie wstąpił w szeregi narodowe jako szeregowiec. 2. za wzorowe znajdowanie się w służbie i okazaną waleczność w czasie bitwy w Opatowie został mu przywrócony stopień podpułkownika” – brzmiał ów rozkaz. Pytanie czy wcześniejsza degradacja, była zasadna. Eminowicz w powstaniu był niemal od jego wybuchu. Najpierw walczył w oddziałach pod dowództwem Mariana Langiewicza. Później był szefem sztabu płk. Dionizego Czachowskiego, a następnie dowodził własną partią. Odniósł kilka zwycięstw. W sierpniu pod Wirem na Mazowszu poniósł jednak bolesną klęskę. Wg Stanisław Zielińskiego, autora „Bitew i potyczek”: „Trzy godziny trwała walka, podczas której Ćwiek, zamiast przyjść z pomocą Eminowiczowi, zrejterował na Przytyk i Kaszowską Wolę do lasów bobrownickich (…) Raz złamane szeregi już się sformować nie zdoławszy, uciekały w popłochu, rąbane przez kawaleryę moskiewską. Klęska była zupełna”. Raport, który przesłał naczelnik wojenny w Radomiu całkowitą winą za klęskę obarczał Eminowicza. Rozkazem gen. Bosaka został on  zdegradowany i odebrano mu dowództwo oddziału. Eminowicz zażądał procesu i wyjechał do Wiednia. Do walki wrócił pod koniec roku. „Podpułkownik Eminowicz, młodzieniec zaledwie dwudziestokilkuletni, miły podbijał urokiem przygód niezwykłych i rozgłosem, jaki go otaczał – uprosiłem go więc, by mnie zabrał ze sobą. Przy jego boku miałem nadzieję skończyć z honorem” – pisał o tym powrocie inny powstaniec Kazimierz Frycz – Grabówka. Do powstańczego oddziału wstąpił jako szeregowiec. „Eminowicz, mimo stopnia podpułkownika, zdobytego chlubnie w powstaniu, wstąpił do szeregu jako prosty żołnierz, co otoczyło go ogólną sympatyą”- dodawał, najwyraźniej nie znając kulis sprawy. Podczas bitwy w Opatowie 21 lutego Eminowicz przejął dowództwo swojego oddziału, po rannym oficerze. Sam też otrzymał postrzał. Przywieziony został do pobliskiego dworu – jak pisał świadek - rana byłą ciężka, lecz nie groźna w pierwszej chwili”. Jednak powikłania okazały się śmiertelne. Eminowicz zmarł w wieku 27 lat.

Zobacz także

24 XI 1864

Był jedną z najbardziej charakterystycznych postaci w barwnym świecie malarzy impresjonistów i postimpresjonistów W przeciwieństwie do większości z nich pochodził…

22 XI 1864

Dla Warszawiaków to musiało być niezwykłe ważne wydarzenie. Dla carskich władz niezwykła okazja propagandowa. „Utworzenie stałej i zapewnionej komunikacji z…

21 XI 1864

Na tę uroczystość Pan młody osobiście zaprojektował suknie dla swojej narzeczonej. „Był to rodzaj kontusza z rozciętymi na wyloty rękawami,…