Augustowskie wraca do Królestwa. Koniec rządów Wieszatiela

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Łukasz Starowieyski
31 VII 1864

Rządy „Wieszatiela” w guberni augustowskiej zaczęły się oficjalnie 6 września wraz z pojawieniem się carskiego ukazu. A nawet jeszcze później, bo oficjalnie przekazanie rządów nastąpiło pod koniec października.  Faktycznie rządy Gen. gubernator Wilna Michaił Murawiewa rozpoczęły się znacznie wcześniej. Rosyjskie oddziały z Wilna i Kowna wchodziły na ten teren już w lutym. Naciski, by zmienić organizację pojawiły się  na przełomie wiosny i lata. Dowódcy rosyjscy występowali z wnioskami, by rozciągnąć wpływ rosyjskich władz z Kowna. Donosili m.in. że komisja śledcza w Suwałkach „trzyma się przepisów prawa nie stosowanych w wojnie ludowej”. Zdarzało się, że wojskowi ogłaszali się też cząstkowymi naczelnikami wojennymi. Murawiew wprowadził, podobnie jak na Litwie rządy terroru. „System Murawiewa nie tylko u nas szerzy grabieże i przepełnia więzienia ofiarami; przekroczył on już przez Niemen i objął dwa powiaty mariampolski i kalwaryjski. Z Kongresówki wielu obywateli, mianowicie z tych powiatów uwięzieni, trzymani są u nas” – donosił z Kowna korespondent krakowskiego „Czasu” pod koniec lipca. Wprowadzona została też kontrybucja na mieszkańców miast, szlachtę i duchowieństwo. Więzienia pękały w szwach. O ile do jesieni w areszcie w Suwałkach przebywało ok. 200 osób, to za rządów „Wieszatiela” liczba ich wzrosła do 500 – 700. „Codziennie wywożą po 30 lub 40 osób do ciężkich robót, w sołdaty lub na osiedlenie i to każdego okutego w kajdany, nie wyjmując nawet kobiet zupełnie słabych, wycieńczonych po więzieniach” – pisał „Dziennik Poznański”. Oficjalnie przyłączenie guberni do Litwy miała charakter tymczasowy. W Rosji było jednak sporo zwolenników koncepcji oderwanie jej od Królestwa na stałe. Problemem dla urzędników carskich były postanowienia kongresu wiedeńskiego, a także kwestie organizacyjne. „Akcja dyplomatyczna Rządu Narodowego sprawę guberni augustowskiej umiędzynarodowiła i w konsekwencji gubernia wróciła pod zarząd władz Królestwa Polskiego” -  pisal Andrzej Matusiewicz w artykule „Suwałki – stolica guberni augustowskiej w okresie powstania styczniowego. Według niektórych źródeł ostateczna decyzja zapadła na spotkaniu władców Rosji i Prus w Bawarii w czerwcu 1864 r. Minister wojny Rosji decyzję o powrocie augustowskiego do Królestwa przekazał głównodowodzącemu wojsk w Królestwie ostatniego dnia lipca. Miało się to dokonać „na tych zasadach jakie przez Jego Cesarską Mość osobiście jenerał adiutantowi Bergowi i jenerałowi Murawiewowi objawione zostały”. Augustów w granice Królestwa wrócił 27 sierpnia.

Zobacz także

29 VIII 1864

Wyrok na 21-letnim Antonim Muchowskim był lakoniczny. „Jakiego jest stanu nie wiadomo, pewnem jest tylko, że uczęszczał do gimnazjum. W…

28 VIII 1864

Podejrzenie padło na polskich zesłańców. „Obywatele Barnaułu, rozdrażnieni częstymi przypadkami oczywistych podpaleń, podejrzewali o umyślne ich wzniecanie zamieszkujących tam przestępców…

4 IX 1864

Udział Jastrzębskiego w powstaniu nie mógł zacząć się bardziej dramatycznie. Tuż przed pierwszym wymarszem z Horych-Horek w guberni mińskiej, nierozważnie…