Życk – 13 XII 1863 – (woj. mazowieckie)

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Stanisław Zieliński

Nacierane przez kilka kolumn nieprzyjacielskich ku Wiśle, powstańcze oddziały konne dowódcy III oddziału Juliana (Juliusza) Nadmillera, skoncentrowały się w okolicy Iłowa. Dnia 13 grudnia o 5.30 rano stanął na czele oddziału Bartczak, adiutant Nadmillera wraz z porucznikiem Szokalskim w Słubicach. Ze wszystkich stron ściągnęły się przeciw jeździe polskiej rosyjskie oddziały Cytowicza, oddział sochaczewski majora Steina, dwa oddziały z Łowicza kapitana sztabowego Poznańskiego i majora Kiryjewa. Odwrót był niemożliwy, gdyż wszystkie drogi w głąb Królestwa Polskiego były zajęte przez Rosjan, pozostała tylko droga na Życk ku Wiśle. W tę też stronę uderzył Bartczak. Przy Życku przyszło do starcia między dragonami, huzarami i kozakami w sile około 700 ludzi z powstańcami, których było 200 strudzonych i źle uzbrojonych.

Pierwsi dopędzili powstańców kozacy z IV pułku z kolumny łowickiej. Dowódca major Nadmiller, wraz z adiutantem Mazarakim, pod którym konia ubito, odpierał nieprzyjaciela szarżami. Szokalski na prawem skrzydle został odcięty. Z dwoma pozostałymi plutonami, powstańcy dawali wytrwały odpór, aż zdołali się przeprawić przez odnogę Wisły i stanęli w Juliszewie nad Wisłą o trzy wiorsty od placu boju, skąd wysłano rannych do Gąbina. Wysłany rekonesans powrócił niebawem z dowódcą Nadmillerem i przez Grabie ruszono do Łącka, gdzie już znajdował się Szokalski ze swoim oddziałem. Z całego oddziału, który się bił pod Życkiem, zostało zaledwie 150 koni. Poległo około 30 powstańców, 13 dostało się do niewoli a reszta rozproszyła się albo potonęła.

Straty Rosjan wynosiły około 100 ludzi w rannych i zabitych, stąd były większe, że miejsce bitwy porozgradzane było licznymi płotami, z poza których powstańcy dogodnie mogli strzelać, gdy tymczasem konie Rosjan nie chciały skakać przez płoty. Oddział powstańczy udał się na Kujawy.

____________________________________

Wiorsta - dawna rosyjska jednostka drogowych miar długości (zwykle drogi). Około 1,0668 km.

Podziel się w social media!

Metryka bitwy

Data: 13 XII 1863
Lokalizacja: Życk
Województwo: mazowieckie
Terytorium: Królestwo Polskie
Wynik: Nierozstrzygnięta

Strony konfliktu

Powstańcy Styczniowi

Dowódcy:

  • Julian Nadmiller

 

Zaangażowane siły:

  • Oddział jazdy (200 powstańców)
Imperium Rosyjskie

Dowódcy:

  • Cytowicz
  • Stein
  • Poznański
  • Kiryjew

 

Zaangażowane siły:

  • Oddział dragonów
  • Oddział huzarów
  • Oddział kozaków

 

Łącznie około 700 żołnierzy 

Mapa bitew