Węgrów – 3 II 1863 – (woj. podlaskie)

Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Stanisław Zieliński

Czterema kolumnami maszerowały na Węgrów wojska rosyjskie, by osaczyć i zdusić żwawy ruch powstańczy w Województwie Podlaskim, które już kilkoma szczęśliwymi potyczkami się odznaczyło. Szli Rosjanie z Warszawy, Modlina, Pułtuska, Ostrołęki, Łomży, Mińska i Siedlec, gwardia, ułani, kozacy, piechota i artyleria. Mińsko-kałuszyńska kolumna, złożona z batalionu piechoty, trzech dział i seciny kozaków, szła przez miasto Dobre i wieś Jornice. Druga, siedlecka, pod dowództwem pułkownika Georgija Papaafanasopuło idąca przez Mokobody, składała się z dwóch kompani piechoty, trzech szwadronów ułanów, 100 kozaków i trzech dział. Trzecią, mającą batalion gwardii, 300 kozaków i dwa działa, prowadził przez Łochów pułkownik Konsanty Bontemps. Czwarta posuwała się przez Sterdyń i Miedznę.

Dowodzący wojskiem powstańczym Józef Malliński ("Sokół") wraz z Władysławem Jabłonowskim, nie mógłby tak przeważającym siłom podołać, więc pozostawiwszy w Węgrowie 2000 kosynierów, 500 strzelców i nieco konnicy, wysłał po 1000 ludzi do Mokobod i do Ludwinowa na powstrzymanie kolumn od Siedlec i Łochowa idących, kolumnę przez Stredyń i Miedznę iść mającą powstrzymał inny oddział powstańców za Bugiem.

Pierwsza przybyła pod Węgrów we wtorek o 3.00 w nocy kolumna mińsko-kałuszyńska, gdyż nie stawiano jej żadnych przeszkód w pochodzie. Na niedostępnym dla powstańców stanowisku, trzymając się przez kilka godzin, dopiero o 8.00 rano przypuściła szturm do miasta. Wśród huku dział, połowa kolumny z bagnetem rzuciła się do ataku, rażona przez strzelców, ustawionych w ogrodach i przy budynkach, a gdy wskutek celnego ognia powstańców szeregi rosyjskie zaczęły się przerzedzać. Kosynierzy w liczbie 500, rzucili się na całą kolumnę i wśród okrzyków: Jezus, Maria!, rąbiąc i siekąc na wszystkie strony, aż do samych armat się zapuścili, po czym cofnęli się do miasta. O godzinie 9.00 rano wojska rosyjskie powiększone kolumną siedlecką, przetrzebioną pod Mokobodami, przypuścili drugi szturm, z tym samem co przedtem niepowodzeniem. Za trzecim atakiem dopadli kosynierzy samych armat, których jednakże nie zdołali zdobyć, zmuszeni do cofnięcia się wobec nadciągającej z Łochowa gwardii rosyjskiej. Kolumna ta, wstrzymywana skutecznie pod Ludwinowem , zamiast o północy, dopiero w południe dotarła pod Węgrów i w bitwie udziału już nie brała.

Wobec zbliżania się tej kolumny i ponieważ oddziały polskie po długiej walce były zupełnie wyczerpane, niemniej z obawy, że Rosjanie zechcą palić miasto, Józef Malliński wstrzymawszy walkę, opuścił Węgrów, dążąc do Grochowa. Odwrót odbył się w zupełnym porządku, ucierpiał tylko nieco zastęp, pozostawiony w Szarutach, napadnięty przez ułanów. W bitwie pod Węgrowem mieli stracić Rosjanie przeszło 300 zabitych, po stronie polskiej miało polec we wszystkich czterech potyczkach stu kilkudziesięciu. Po wycofaniu się powstańców wojska rosyjskie zbombardowali i zrabowali miasto, nie zapominając przy tej sposobności jak zwykle, o wymordowaniu pewnej ilości spokojnych mieszkańców.

Podziel się w social media!

Metryka bitwy

Data: 3 II 1863
Lokalizacja: Węgrów
Województwo: podlaskie
Terytorium: Królestwo Polskie
Wynik: Zwycięstwo powstańców

Strony konfliktu

Powstańcy Styczniowi

Dowódcy:

  • Józef Malliński

 

Zaangażowane siły:

  • Oddziały kosynierów (2000 powstańców)
  • Oddziały strzelców (500 powstańców)

 

Łącznie około 2500 powstańców 

 

 

Imperium Rosyjskie

Dowódcy:

  • Georgij Papaafanasopuło

 

Zaangażowane siły:

  • Batalion piechoty (około 800 żołnierzy)
  • Dwie kompanie piechoty (około 400 żołnierzy)
  • Trzy szwadrony ułanów (około 450 żołnierzy)
  • Sześć dział
  • Oddziały kozaków

 

Łącznie ponad 1650 żołnierzy 

Mapa bitew

Zobacz także

21 XI 1863
Cyk

Garstka niedobitków jazdy Władysława Ostaszewskiego licząca 30 koni, dopadnięta przez rosyjskiego dowódcę Kornela Kietnatowa, dowodzącego oddziałem piechoty (20 żołnierzy) i…

17 VIII 1863
Cierpięty

Dnia 14 sierpnia 1863 r. oddział Wiktora Dobrosielskiego, naczelnika wojennego powiatu przasnyskiego, znajdując się we wsi Łazach pod Chorzelami, otrzymał…

10 VI 1863
Zbilitów

Połączywszy się z jazdą Grzymały, Karol Krysiński w nocy z 10/11 czerwca 1863 r. urządził pod Zbilitowem zasadzkę w lesie…