Ruszkowo – 10 IV 1863 – (woj. mazowieckie)

Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Stanisław Zieliński

W okolicach jeziora Gopła w lasach pod Ruszkowem świeżo zorganizowany oddział powstańczy przez Alfonsa Sejfryda, liczący przeszło 300 ochotników,  został napadnięty przez Rosjan. Siły rosyjskie liczyły 1,5 tysiąca piechoty z czterema działami i 100 kozaków, pod dowództwem generała ks. Emila Sayn-Wittgensteina, który tegoż dnia połączył się był z majorem Prychołką, wysłanym z Włocławka. Wobec przewagi liczebnej nieprzyjaciela Sejfryd, aby uniknąć zabrania tyłów, rzucił się w bok ku Sompolnu. Za nim trop w trop postępowali Rosjanie. W Sadlnie zburzywszy bez powodu stodołę i owczarnię strzałami armatnimi. Spostrzegłszy widetę powstańczą w lasku między Sadlnem a Ruszkowem, przypuszczając, że tam cały oddział się znajduje, zużyli dużo prochu, strzelając kartaczami do pustego lasu. Tymczasem oddział powstańczy cofał się ku Nakle nad Notecią.

Pozycja była bardzo dogodną. Przez błota prowadziły dwie wąskie grobelki koło młyna z dwoma mostkami na rzece, przez które powstańcy cofając się, zniszczyli i tu dopiero na lesistym wzgórzu zajęli pozycje, czekając natarcia nieprzyjaciela. Kozacy ruszyli naprzód, ale grzęznąc w błotach, padali pod celnymi strzałami strzelców, zostających pod dowództwem majora Michała Zielińskiego. Wnet i artyleria rosyjska musiała umilknąć wobec celności strzelców polskich. Nie lepiej powiodło się rosyjskiej piechocie, która starała się przeczołgać sznurkiem przez groble. Kiedy wreszcie udało się dwóm rosyjskim kompaniom przebyć przesmyk bokiem, na wezwanie dowódcy powstańców wystąpiło 60 strzelców na bagnety i przy pomocy garstki kosynierów tak zażarcie wpadli na Rosjan, że całe dwie kompanii poszły w rozsypkę. Następnie oddział powstańczy cofnął się w porządku, zadając Rosjanom stratę 40 ludzi, w tej liczbie oficera. Powstańcy dzięki temu zwycięstwu uwolnili się do dalszego pościgu rosyjskiego.

Rosjanie cofnęli się do Koła, następnie przeszli do Konina. Po stronie polskiej poległo pięć osób. Jeden z najmężniejszych oficerów - adiutant Sejfryda, Józef Bierzyński z Lipna, Lucjan Zaborowski, Makowski, Ignacy Ciesielski i Alfons Gromczak - strzelcy. Rannych było 11, z tych dwóch umarło. Odznaczył się między innymi cały pluton strzelców pod dowództwem porucznika Władysława Dmowskiego. Po tej utarczce oddział ruszył w lasy kazimierzowskie.

Podziel się w social media!

Metryka bitwy

Data: 10 IV 1863
Lokalizacja: Ruszkowo
Województwo: mazowieckie
Terytorium: Królestwo Polskie
Wynik: Zwycięstwo powstańców

Strony konfliktu

Powstańcy Styczniowi

Dowódcy:

  • Alfons Sejfryd
  • Michał Zieliński

 

Zaangażowane siły:

  • Oddział powstańczy (300 powstańców)
Imperium Rosyjskie

Dowódcy:

  • Emil Sayn-Wittgenstein

 

Zaangażowane siły:

  • Oddziały piechoty (1500 żołnierzy)
  • Oddziały kozaków (100 żołnierzy)
  • Cztery działa

 

Łącznie około 1600 żołnierzy 

Mapa bitew

Zobacz także

12 V 1863
Samowola

Z oddziałem niespełna stu ludzi, zorganizowanym w obwodzie żółkiewskim, wkroczył Leszek Wiśniowski dnia 11 maja 1863 r. na Wołyń w…

10 V 1864
Landwerowo

Dosyć liczny oddziałek powstańczy pod dowództwem Matuszkiewicza starł się z Rosjanami pod Landwerowem. Jeszcze w lipcu 1864 r. w okolicy…

8 XI 1863
Szydłowiec

Jan Rudowski na czele oddziału zręcznie uwijając się po Województwie Sandomierskim, kilka razy wymykał się z rosyjskiej obławy, jak pod…