Kostangalia – 15 VII 1863 – (Zjednoczone Księstwo Rumunii)

Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Stanisław Zieliński

Mianowany naczelnikiem siły zbrojnej południowej części Podola, pułkownik Zygmunt Miłkowski począł organizować oddział powstańczy w Turcji, aby wkroczyć z nim na Podole. Organizacja trwała od 17 maja do 11 lipca 1863 r. w mieście Tulczy. Dnia 12 lipca wyruszył Miłkowski z Tulczy na czele 213 ludzi dobrze uzbrojonych, w tym siedmiu jazdy. Między Tulczą a Iskaczą, zająwszy statek parowy na Dunaju, przeprawił się oddział powstańczy przez rzekę i ruszył w kierunku Kagula. Śledzący ruchy oddziału pułkownik rumuński Călinescu zastąpił Miłkowskiemu drogę pod wsią Etjulikej, gdzie jednak do starcia nie przyszło. Dopiero pod Kostangalią zwarli się powstańcy z Rumunami. Pułkownik Călinescu, mający siedem kompanii piechoty czyli 1260 piechoty i około 60 jazdy przeciw 213 powstańcom, zaproponował Miłkowskiemu złożenie broni i powrót bez przeszkód do Turcji, gdyż rząd rumuński księcia Kuzy nie mógł dozwolić na przemarsz powstańców przez terytorium państwa bez narażenia się Rosy.

Miłkowski propozycję odrzucił i postanowił przyjąć walkę — i zaraz też dał rozkaz majorowi Józefowi Jagminowi rozsypania tyralierów, którzy zająwszy całą dolinę w poprzek, natychmiast posunęli się naprzód; na prawem skrzydle porucznik Wojna zajął chałupy, na lewem obsadzono wierzby. Wozy pod przykryciem jazdy odesłano za ogród. Wkrótce po wystąpieniu tyralierów rozpoczął się ze strony wojska rumuńskiego gęsty ogień. Powstańcy z odwagą rzucili się naprzód. Jazda rumuńska posunąwszy się naprzód, nie doszła nawet do polskiej linii tyralierskiej i uciekła. Jedna z kolumn piechoty mołdawskiej zawróciła na prawo, aby obejść stanowisko oddziału. Wtedy Miłkowski z kompanią Karola Brzozowskiego rzucił się na bagnety i cała kolumna uszła, a równocześnie Jagmin złamał środek wojska rumuńskiego. Nieład i zamieszanie uchodzących zakomunikowało się rezerwom i wszystko, prócz lewego skrzydła rumuńskiego, rzuciło się do ucieczki, porzucając broń, amunicję i tornistry. Lewe tylko skrzydło śmiało podeszło ku łańcuchowi tyralierskiemu, lecz i ono przed celnym ogniem powstańców musiało uchodzić.

Przeszło 40 rannych, w tym 24 ciężko i 18 zabitych stracili Rumuni, nie licząc tych, którzy uciekli. Po stronie polskiej padło sześciu, mianowicie: podporucznik Piotr Stankiewicz, podoficer Jan Krewniak, oraz szeregowi Leon Stancler, Paweł Piwowarski, Jan Jackowski i Mikołaj Swaryczewski. Ciężko rannych było 13: dowódca III kompanii kapitan Karol Brzozowski, porucznicy Antoni Sikorski, Aleksander Olszewski i Jan Jurkowski, podoficerowie Andrzej Wróblewski, Michał Wojciechowski, Jan Rogoziński i Piotr Olszewski, oraz szeregowi Walenty Kluczny, Grzegorz Nitkowski, Felicjan Żółkiewski, Kazimierz Piotrowski i Wiktor Szydłowski; z tych Nitkowski, Olszewski i Wojciechowski zmarli z ran w Galaczu. Prócz tego 12 było lżej rannych, między nimi dzielny major Franciszek Zima. Szczególnie odznaczyli się w tej potyczce dowódcy Miłkowski, Zima, Jagmin i Brzozowski.

Wieczorem tegoż dnia zwrócił Miłkowski Călinescu, 60 sztuk zabranej broni rumuńskiej, Călinescu zaś odstawił do Galaczu rannych powstańców, którymi się władze rumuńskie i ludność serdecznie zaopiekowały. Nie widząc możności przedostania się na Podole, dnia 17 lipca Miłkowski z całym oddziałem złożył broń Kalinesce pod Rynzesztami.

Podziel się w social media!

Metryka bitwy

Data: 15 VII 1863
Lokalizacja: Kostangalia
Województwo: inne
Terytorium: Zjednoczone Księstwo Rumunii
Wynik: Zwycięstwo powstańców

Strony konfliktu

Powstańcy Styczniowi

Dowódcy:

  • Zygmunt Miłkowski
  • Józef Jagmin
  • Karol Brzozowski

 

Zaangażowane siły:

  • Oddział piechoty (213 powstańców)
  • Oddział jazdy (7 powstańców)

 

Łącznie około 220 powstańców 

 

Zjednoczone Księstwo Rumunii

Dowódcy:

  • Călinescu

 

Zaangażowane siły:

  • Siedem kompanii piechoty rumuńskiej (1260 żołnierzy)
  • Oddział kawalerii rumuńskiej (60 żołnierzy)

 

Łącznie około 1320 żołnierzy 

Mapa bitew