Ekspozycja w polskiej i angielskiej wersji językowej składa się z dwóch części. Pierwsza z nich, to faktograficzna opowieść o insurekcji 1863–1864 przedstawiona na szesnastu stanowiskach. Począwszy od przedstyczniowych manifestacji, przez przebieg walk, udział w nich wybranych postaci oraz różnych grup społecznych, po doniesienia światowej prasy o wydarzeniach, powstańczą modę z epoki i pamięć o zrywie. Ta część ma charakter analogowo-multimedialny − dzięki wykonywaniu zadań zwiedzający mogą samodzielnie odkrywać treści historyczne.
Kolejnym − największym i najbardziej spektakularnym − elementem wystawy jest rotunda, w multimedialnej formie prezentującą wybrane zagadnienia z okresu Powstania Styczniowego oraz opowieści o ludziach związanych z ruchem insurekcyjnym. Pasjonujące opowieści oparte są o wspomnienia, relacje, źródła archiwalne, dokumenty.
Podczas zwiedzania widzowie – zwłaszcza ci najmłodsi – będą mieli okazję ułożyć wielkoformatowe puzzle czy zebrać komplet odbitek powstańczych pieczęci. Wystawie towarzyszy pakiet edukacyjny, warsztaty dla nauczycieli oraz wiele innych form aktywności.
– Mimo że powstańcy ostatecznie przegrali, przypominamy dzisiaj tamte dwa lata tragicznej walki, aby uczcić tych, którzy poświęcili lub ryzykowali życie i z bronią w ręku zmagali się o wolność ojczyzny. Ich ofiara stała się inspiracją dla pokolenia 1918 roku, które odzyskało niepodległość i nie powinna zostać zapomniana również przez nas – podkreśla Robert Kostro, dyrektor Muzeum Historii Polski.
Dodaje, że Powstanie Styczniowe było testamentem dawnej Rzeczypospolitej.
– Na powstańczej pieczęci widnieją trzy herby: polski, litewski i ruski oraz napis „Równość, wolność, niepodległość”. To ważny symbol. Powstanie Styczniowe bowiem to zryw nie tylko polski, ale taki, w którym ramię w ramię przeciwko Moskalom stanęli Polacy, Litwini i Rusini – przypomina dyrektor Kostro.
