Zaskoczenie i ewakuacja. Bitwa oddziałów „Ćwieka” i „Lelewela” pod Biłgorajem

Podziel się w social media!

Tekst na licencji CC-BY.
Tekst na licencji CC-BY.
Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
2 IX 1863

Pojawiają się różne informacje na temat pojawienia się dwóch oddziałów powstańczych w okolicach Biłgoraja. Według jednej z wersji płk Kajetan Cieszkowski „Ćwiek” przybył z rejonu Sandomierza na polecenie Rządu Narodowego, by odwrócić uwagę Rosjan od przekraczającej granicę partii płk. Marcina Borelowskiego „Lelewela”. Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 1863–1864 stwierdza jednak, że w okolice Biłgoraja „właśnie nadciągnął wysłany przez Lelewela, który o oddziale Ćwieka nie wiedział, patrol dowodzony przez Skłodowskiego”. Pojawienie się trzydziestokonnego patrolu kpt. Zdzisława Skłodowskiego okazało się dla ćwieków – jak nazywano oddział Cieszkowskiego – zbawienne. Dotarł on do Biłgoraju w chwili, gdy oddział „Ćwieka” toczył potyczkę z przeważającymi siłami wroga. Rosjan było ok. czterystu i mieli dwie armaty. Żołnierze Skłodowskiego, usłyszawszy odgłosy bitwy, szybko odbyli naradę. Postanowili wysłać posłańca z informacją o starciu do „Lelewela”, a sami wyszli z miasta i rozpoczęli natarcie. „Moskale zaskoczeni z tyłu przez Skłodowskiego, przypuszczając, iż mają z przednią strażą innego oddziału do czynienia, zostawiwszy część wojska przeciw Ćwiekowi, z resztą zwrócili się przeciw Skłodowskiemu. Szczęściem ogień kartaczowy jeździe najmniejszej szkody nie wyrządził”. Dzięki spowodowanemu przez jazdę zamieszaniu, „Ćwiek” i jego ludzie, „zobaczywszy pomoc, której ani nie przypuszczał, ani się nie spodziewał, uwolniony od nacisku przez rozdzielenie sił nieprzyjacielskich, w zupełnym porządku zaczął się cofać w las”. Powstańcy, niegonieni przez Rosjan, schronili się w Puszczy Solskiej. Niedługo później oba oddziały połączyły się. Następnego dnia stoczyły kolejną bitwę – tym razem zwycięską – pod Panasówką na roztoczańskich wzgórzach.

Zobacz także

6 XII 1864

To była brawurowa ucieczka. „Otóż pewnego dnia jedna ze służących przyniosła w koszyku pod talerzami ubranie kobiece, w które się…

6 XII 1864

Swego czasu popularny, dziś niemal zapomniany, był na pewno Ludwik Potocki świadkiem bogatej w wydarzenia epoki. Część ze swoich wspomnień…

6 XII 1864

Dla wielu polskich byłych powstańców miało to być „nowe otwarcie”, dla władz austriackich pozbycie się „kłopotu”. W pierwszych miesiącach 1864…