Zasadzka na zachętę. Bitwa pod Stokiem

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
4 V 1863

To miała być bitwa na dobry początek. „Szybko i z pomyślnym skutkiem postępowało tworzenie nowego oddziału pod kierunkiem Mystkowskiego, który od kwietnia do połowy maja zebrał pod swoją komendą 1200 ochotników” – pisał Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 1863–1864. Ignacy Mystkowski, naczelnik powiatów ostrołęckiego, przasnyskiego i pułtuskiego, postanowił działać. „Aby zachęcić młodego żołnierza [...] chociaż drobnem zwycięstwem, postanowił Mystkowski urządzić zasadzkę na nieprzyjaciela” – dodaje Zieliński. Okazja nadarzyła się już na początku maja. Z Ostrołęki do Gostkowa ruszył niewielki oddział Rosjan, by aresztować powstańczego naczelnika powiatu ostrołęckiego. Carska kolumna wpadła w zasadzkę w środku nocy. „Moskale, przywitani przez strzelców wzdłuż linii rzęsistym ogniem, rzucili się naprzód w głąb lasu na drugą stronę szosy i zaczęli odstrzeliwać się, lecz zaatakowani przez kosynierów, rozsypali się i uciekli w największym nieporządku” – pisał Zieliński. Walka trwała zaledwie ok. godziny, ale straty Rosjan były poważne – ponad trzydziestu zabitych. Kilku kolejnych trafiło do niewoli. Dowódca rosyjskiej kawalerii Konstanty Rynarzewski – według informacji Zielińskiego – przeszedł na stronę powstańców (inne źródła podają, że zrobił to, ale w lipcu), czterech innych jeńców Mystkowski kazał powiesić. Był wśród nich major żandarmów Denisewicz – ojciec powstańczego dowódcy Andrzeja, który został rozstrzelany przez Rosjan w 1864 roku. Nie pomogło mu ani to, że – jak pisał Nikołaj Berg – powoływał się na syna, ani oferowane 50 tys. rubli. Polacy w bitwie stracili sześciu zabitych, zdobyli natomiast piętnaście sztucerów, pięć par pistoletów, trzy konie i trzy furmanki z bagażami. Mystkowski, który po tym zwycięstwie został mianowany podpułkownikiem, zginął dziewięć dni później.

Zobacz także

25 VII 1864

Można to nazwać sporem wśród elit. Powodem był stosunek do upadającego powstania. „Należy zapytać, co jest dla sprawy korzystniejsze: czy…

23 VII 1864

Jan Mincel ślub wziął praktycznie na łożu śmierci. Zapewne głównie ze względu na syna Zygmunta Jana, „którego w przedślubnym pożyciu…

22 VII 1864

Był synem Niemca i Francuski, wychowany został zamieszkałym niemal wyłącznie przez Niemców Rawiczu, a jednak „przylgnął do naszej narodowości. Jak…