Zabrakło 20 kroków. Bitwa oddziału Chmieleńskiego w Rudnikach

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
28 VII 1863

Po sławnej bitwie pod Janowem, w której Zygmunt Chmieleński nie tylko pobił Rosjan, ale też zagarnął ogromny skarb, jego sława i oddział szybko rosły. Chmieleński był synem carskiego generała, bratem bliskiego współpracownika Ludwika Mierosławskiego i wykładowcą Polskiej Szkoły Wojskowej we Włoszech. Do powstania dołączył na początku lipca, po tym, jak uciekł z austriackiego więzienia. W połowie lipca do jego partii dołączyła m.in. „jedna kompania Niemców, obrony krajowej pruskiej, która w liczbie 60, kompletnie umundurowana i uzbrojona, pod dowództwem kapitana i czterech innych oficerów, przybyła do oddziału zwycięskiego wodza” – pisze Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 1863–1864. Chmieleński miał po komendą ok. trzystu piechurów podzielonych na cztery kompanię i ok. 50 jazdy.

Do kolejnej bitwy doszło w Rudnikach w obwodzie kieleckim. Przeciw Polakom stanęła rosyjska kolumna licząca ok. sześciuset żołnierzy piechoty i ponad pięćdziesięciu Kozaków. „Chmieleński, wobec dogodności pozycyi, postanawia stoczyć bitwę” – pisze Zieliński. Autor dodaje, że całkowite zwycięstwo był bardzo bliskie. „Nie ulegało wątpliwości, że działa dostaną się w ręce powstańców. [...] Żuawi byli już o 20 kroków od armat, ale ostatecznie cofnęli się, bo żołnierz Chmieleńskiego zebrany był albo z młodzieży, która pierwszy raz w boju była, albo też ochotników przybyłych z upadłych oddziałów i przez złe kierownictwo dowódzców, nieprzyzwyczajonych do zwycięstw, i zdemoralizowanych” – pisał z żalem Zieliński. Chmieleńskiemu nie pozostało nic innego jak odtrąbić odwrót. „Chmieleński, straciwszy w walce z dwa razy liczniejszym przeciwnikiem 30 zabitych, wliczając w to rannych, dobitych przez moskali, 27 rannych, a z wziętymi do niewoli razem do 80 ludzi - zadawszy -przeciwnikowi według raportu trzy razy tak wielkie straty - mimo Szczekocin, ruszył do Chlewskiej Woli, gdzie obozował przez przeszło 2 tygodnie”. Po tej bitwie Rząd Narodowy awansował dowódcę na majora. Chmieleński walczył w powstaniu do grudnia. Wzięty do niewoli został skazany na śmierć i rozstrzelany.

Zobacz także

21 IX 1863

Wielu Amerykanów mówi o niej rzeka śmierci. Zapewne niesłusznie, choć o znaczenie słowa chickamauga spory trwają do dziś. Ma ono…

20 IX 1863

„Rozmyślne spiskowanie przeciw sprawie publicznej” – napisał Ludwik Mierosławski w odpowiedzi na złożoną mu niemal miesiąc wcześniej propozycji. Rząd Narodowy…

18 IX 1863

To była naprawdę śmiała akcja. „Celem ukarania straży pogranicznej powiatu biebrzańskiego, nieustannie napastującej ludność okoliczną, major Brandt, który z polecenia…