Zabrakło 20 kroków. Bitwa oddziału Chmieleńskiego w Rudnikach

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
28 VII 1863

Po sławnej bitwie pod Janowem, w której Zygmunt Chmieleński nie tylko pobił Rosjan, ale też zagarnął ogromny skarb, jego sława i oddział szybko rosły. Chmieleński był synem carskiego generała, bratem bliskiego współpracownika Ludwika Mierosławskiego i wykładowcą Polskiej Szkoły Wojskowej we Włoszech. Do powstania dołączył na początku lipca, po tym, jak uciekł z austriackiego więzienia. W połowie lipca do jego partii dołączyła m.in. „jedna kompania Niemców, obrony krajowej pruskiej, która w liczbie 60, kompletnie umundurowana i uzbrojona, pod dowództwem kapitana i czterech innych oficerów, przybyła do oddziału zwycięskiego wodza” – pisze Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 1863–1864. Chmieleński miał po komendą ok. trzystu piechurów podzielonych na cztery kompanię i ok. 50 jazdy.

Do kolejnej bitwy doszło w Rudnikach w obwodzie kieleckim. Przeciw Polakom stanęła rosyjska kolumna licząca ok. sześciuset żołnierzy piechoty i ponad pięćdziesięciu Kozaków. „Chmieleński, wobec dogodności pozycyi, postanawia stoczyć bitwę” – pisze Zieliński. Autor dodaje, że całkowite zwycięstwo był bardzo bliskie. „Nie ulegało wątpliwości, że działa dostaną się w ręce powstańców. [...] Żuawi byli już o 20 kroków od armat, ale ostatecznie cofnęli się, bo żołnierz Chmieleńskiego zebrany był albo z młodzieży, która pierwszy raz w boju była, albo też ochotników przybyłych z upadłych oddziałów i przez złe kierownictwo dowódzców, nieprzyzwyczajonych do zwycięstw, i zdemoralizowanych” – pisał z żalem Zieliński. Chmieleńskiemu nie pozostało nic innego jak odtrąbić odwrót. „Chmieleński, straciwszy w walce z dwa razy liczniejszym przeciwnikiem 30 zabitych, wliczając w to rannych, dobitych przez moskali, 27 rannych, a z wziętymi do niewoli razem do 80 ludzi - zadawszy -przeciwnikowi według raportu trzy razy tak wielkie straty - mimo Szczekocin, ruszył do Chlewskiej Woli, gdzie obozował przez przeszło 2 tygodnie”. Po tej bitwie Rząd Narodowy awansował dowódcę na majora. Chmieleński walczył w powstaniu do grudnia. Wzięty do niewoli został skazany na śmierć i rozstrzelany.

Zobacz także

13 X 1864

To była niezwykle głośna ucieczka. Choć nie miała nic wspólnego z udziałem w powstaniu, czy kwestiami politycznymi. „Uciekł z Warszawy…

12 X 1864

Było ich ledwie 42 – tak o ostatnim oddziale powstańczym na Żmudzi pisał Stanisław Zieliński, autor „Bitew i potyczek 1863-1864”.…

09 X 1864

Gdyby nie on przebieg granicy Polski i Niemiec na Śląsku niemal na pewno byłby inny. „My Niemcy, nie mamy czego…