Z dużej chmury mały deszcz. Noty dyplomatyczne do Rosji w sprawie Polski

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
17 IV 1863

Długo trwały dyplomatyczne zabiegi, negocjacje i rozmowy, nim Anglia, Francja i Austria zdecydowały się wspólnie wywrzeć na Rosję presję w sprawie Powstania Styczniowego. Ograniczono się jednak do wspólnej daty wystąpienia. 10 kwietnia zostały wysłane, a siedem dni później doręczone noty dyplomatyczne dotyczące polskich spraw. „Mości Książę! – pisał do ministra spraw zagranicznych Rosji jego francuski odpowiednik – Powstanie, którego terenem jest obecnie Królestwo Polskie, obudziło wśród niewzruszonego, zdawałoby się, spokoju Europy żywy niepokój. [...] Powstaniu polskiemu, Mości Książę, nadaje wyjątkowe znaczenie ta okoliczność, że nie jest ono skutkiem chwilowego kryzysu [...]. Te periodycznie powtarzające się wstrząsy [...] dowodzą [...] bezsilnoś[ci] kombinacji, za pomocą których usiłowano dotąd pogodzić Polaków z nadanym im położeniem”. Szef francuskiej dyplomacji dodawał, że „wydarzenia te [...] nie tylko niepokojąco podniecają umysły, lecz gdy potrwają dłużej, mogą naruszyć stosunki między rządami [...]. Jest zatem w interesie wszystkich mocarstw stanowcze zażegnanie stale powtarzającego się niebezpieczeństwa”. W porównaniu z wcześniejszymi wypowiedziami Napoleona i zabiegami francuskich dyplomatów, sondujących nawet możliwość odbudowania Polski i wojny z prusko-rosyjską koalicją, nota była niezwykle wyważona. Austriacy dodatkowo zwracali uwagę na niebezpieczeństwo przeniesienia się niepokojów na teren Galicji. Najostrzejsza była nota brytyjska, w której zarzucano Rosjanom niedotrzymywanie umów międzynarodowych i obietnic poczynionych Polakom.

Żaden z dokumentów nie zawierał jednak konkretnych żądań. Mimo to dyplomatyczna akcja mocarstw wywołała entuzjazm w kręgach polskiej emigracji. „Mamy tylko ugruntowane powody do mniemania, że stan dawny w żaden sposób przywrócony być nie może” – pisał do kraju książę Władysław Czartoryski, przywódca ugrupowania Hotel Lambert i emisariusz Rządu Narodowego. Wbrew optymizmowi wsparcie państw europejskich ograniczyło się jednak do wysłania kolejnych not dyplomatycznych.

Zobacz także

03 VIII 1864

Bez wątpienia nominacja Jan Kurzyny na wszechmocnego pełnomocnika Rządu Narodowego poza granicami Królestwa Polskiego, była niezwykle kontrowersyjna. Bronisław Brzeziński, ostatni…

02 VIII 1864

Władze carskie wyrok śmierci uzasadniały, „sianiem postrachu w powiatach radzyńskim i łukowskim”. Leon Kot i jego złożony z 18 powstańców…

01 VIII 1864

To był przysłowiowy łabędzi śpiew powstania na Litwie. „Stan obecny Litwy jest okropny. Moskwa nie wybiera dróg, ażeby dojść do…