Udany atak na Rawę, śmierć emisariusza

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
4 II 1863

Był jednym z pierwszych ważnych działaczy konspiracyjnych, którzy zginęli w powstaniu. „Godlewski jakby szukając śmierci, stanął w jednem z okien i zaczął także wzywać nieprzyjaciela do poddania się. W odpowiedzi dwie kule mu pierś przeszyły; padł, wołając: »Niech żyje Polska!«” – pisał w Dziejach 1863 r. Walery Przyborowski. Przed wybuchem powstania Franciszek Godlewski należał do najważniejszych postaci konspiracji. Za organizację manifestacji w 1862 roku został aresztowany i skazany na roboty publiczne, po wyjściu z więzienia jesienią tego roku wszedł do ścisłych władz Czerwonych – Komitetu Centralnego Narodowego. Uczestniczył też w pechowej delegacji wysłanej po zakup broni do Paryża i aresztowanej przez francuską policję. Wypuszczony, wrócił do Warszawy i przyłączył się do walk. Odział, do którego należał Godlewski, w nocy 4 lutego zaatakował Rawę. Dowódca partii Antoni Jeziorański – jak pisze Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 1863–1864 – miał do dyspozycji 374 ludzi. Garnizon w mieście liczył ok. 160 żołnierzy i uzbrojonych inwalidów. Polacy zaatakowali ok. północy, otaczając koszary. Po godzinie ostrzału Jeziorański nakazał zmienić taktykę. Zwrócił się do kosynierów: „»Dzieci! –zawołał – trzeba z nimi raz skończyć, ta pukanina nie na wiele się przyda«. Kazał więc z poblizkich stert naznosić słomy, z miasta przynieść łuczywa i wiór, i z tem rzucano się na drewniane koszary, obłożono je słomą, poodrywano okiennice, a Jeziorański wołał do inwalidów: »Poddajcie się, bo każę was podpalić!« – pisał Przyborowski. Gdy Rosjanie nie zareagowali, koszary zostały podpalone. „Nieprzyjaciel począł wybiegać i wyskakiwać przez okna, wreszcie wypadłszy zbitą masą przerżnął się na rynek, skąd o godz. 5-ej rano pomaszerował do Skierniewic, nie ścigany wcale przez Jeziorańskiego”. Powstańcy postanowili zrezygnować z ataku na dom powiatowy, czyli drugie miejsce, w którym przebywali Rosjanie, i wyruszyli w stronę Pilicy. W bitwie zginęło sześciu powstańców, straty rosyjskie są niemożliwe do oszacowania.

Zobacz także

03 VIII 1864

Bez wątpienia nominacja Jan Kurzyny na wszechmocnego pełnomocnika Rządu Narodowego poza granicami Królestwa Polskiego, była niezwykle kontrowersyjna. Bronisław Brzeziński, ostatni…

02 VIII 1864

Władze carskie wyrok śmierci uzasadniały, „sianiem postrachu w powiatach radzyńskim i łukowskim”. Leon Kot i jego złożony z 18 powstańców…

01 VIII 1864

To był przysłowiowy łabędzi śpiew powstania na Litwie. „Stan obecny Litwy jest okropny. Moskwa nie wybiera dróg, ażeby dojść do…