Syberia, pruska twierdza, niepodległość. Wyrok zesłania na Maksymilianie Dalborze

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Łukasz Starowieyski
9 V 1864

Był jednym z zaledwie 59 powstańców, który nie tylko dożył niepodległości, ale też został odznaczony orderem Virtuti Militari. Dalbor urodził się w 1839 r. w Poznaniu. Szybko został osierocony. Gdy miał 14 lat zaczął pracować w kancelarii adwokackiej. 7 lat później został wcielony do wojska pruskiego, w którym dosłużył się stopnia sierżanta. Na wieść o wybuchu powstania zdezerterował z jednostki we Wrocławiu. Początkowo pomagał w przemycie broni do Królestwa. Walczył co najmniej od sierpnia pod pseudonimem „Ćwikliński”. Początkowo znajdował się w oddziale płk Edmunda Taczanowskiego. 29 sierpnia został ranny i dostał się do niewoli. Trafił do szpitala w Warszawie, a następnie od konsula pruskiego otrzymał paszport wraz z nakazem powrotu do Prus. Dalbor nakaz zlekceważył i wrócił do powstania. Tym razem walczył m.in. w „Dzieciach Warszawy” płk. Ludwika Żychlińskiego. Następnie dowodził własnym niewielkim zapewne ok. 20 osobowym oddziałem. Po raz drugi do niewoli dostał się na początku 1864 r. w lasach w okolicach Maciejowic. Tym razem został przewieziony do Cytadeli. 9 maja został skazany na 8 lat ciężkich robót na Syberii. Pół roku pieszo szedł na miejsce swojej zsyłki do Nerczyńska (w pobliżu granicy Mongolii i Chin). Pracował w kopalni rudy. W 1865 r. wybuchł tam bunt. Za udział w nim Dalbor skazany został na 40 batów i kolejne dwa lat pracy w kopalni. Karę jednak mu skrócono. W 1869 r. weszła w życie amnestia carska zwracająca wolność poddanym pruskim i austriackim. Na jej mocy Dalbor przekazany został władzom pruskim, które po procesie osadziły go w twierdzy głogowskiej. Tam też nie odsiedział całego wyroku. Po wybuchu wojny prusko-francuskiej znów wcielono go do armii. Po jej zakończeniu został zwolniony z wojska. Dalbor przeniósł się do Galicji i ukończył Wyższą Szkołę Leśniczą we Lwowie. Później pracował jako administrator. Miał 9 dzieci. Po odzyskaniu niepodległości przeprowadził się do Krotoszyna. W niepodległej Polsce otrzymał awans na podporucznika oraz Virtuti Militari. Zmarł w 1923 r. w wieku 84 lat.

Zobacz także

29 VIII 1864

Wyrok na 21-letnim Antonim Muchowskim był lakoniczny. „Jakiego jest stanu nie wiadomo, pewnem jest tylko, że uczęszczał do gimnazjum. W…

28 VIII 1864

Podejrzenie padło na polskich zesłańców. „Obywatele Barnaułu, rozdrażnieni częstymi przypadkami oczywistych podpaleń, podejrzewali o umyślne ich wzniecanie zamieszkujących tam przestępców…

4 IX 1864

Udział Jastrzębskiego w powstaniu nie mógł zacząć się bardziej dramatycznie. Tuż przed pierwszym wymarszem z Horych-Horek w guberni mińskiej, nierozważnie…