Śmierć aptekarki. Zuzanna Czaplicowa umiera w drodze na zesłanie

Podziel się w social media!

Tekst na licencji CC-BY.
Tekst na licencji CC-BY.
Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Łukasz Starowieyski
8 VI 1864

Czaplicowa, podobnie jak jej mąż Florian, pochodziła ze starego rodu szlacheckiego. Oboje mieli też długą historię konspiracyjną. Florian był związany z grupą płk. Józefa Zaliwskiego usiłującego w 1833 r. wzniecić na nowo walki w Królestwie. W 1835 r. po ukończeniu studiów stał się właścicielem jedynej apteki w Pilicy, w dawnym województwie krakowskim. Razem z żoną prowadzili aktywną działalność patriotyczną. Zuzanna już na kilka lat przed wybuchem zrywu jeździł do Krakowa, skąd przywoziła polskie książki i wydawnictwa patriotyczne. Małżeństwo nawiązuje też kontakty z konspiracją warszawską, a apteka staje się ośrodkiem informacji i propagowania haseł narodowych. Florian powstania nie doczekał zmarł w 1857 r. Aptekę, ale też wszystkie kontakty i aktywności konspiracyjne przejmuje Zuzanna. Jest kurierem, ale także przygotowuje zapas lekarstw i środków opatrunkowych w oczekiwaniu na działania zbrojne. Często odwiedza m.in. przyszłego komisarza na województwo krakowskiego Jacka Malczewskiego. Jeździ też do Katowic w sprawach związanych z dostawami broni. Aktywnie wspierają ją córki. Po wybuchu zrywu Zuzanna organizuje pomoc medyczną dla oddziału Apolinarego Kurowskiego w Ojcowie, a także powstańczy lazaret na zamku w Pieskowej Skale. Czaplicowa już w końcu stycznia miała pierwsze problemy z władzami carskimi. Patrol kozacki natknął się na grupkę powstańców, którzy przyjechali odebrać medykamenty. Powstańcy dali ognia, a Kozacy uciekli. Ostatecznie Czaplicowa wytłumaczyła dowódcy przybyłej następnym rankiem carskiej sotni, że „to był napad bandytów na aptekę”. Nie ma pewności jaką rolę odegrała Czaplicowa w głośniej sprawie burmistrza Pilicy. Na pewno miała z nim bliskie kontakty, bo żona Ludwika Dowbora, była chrzestną jej jedynego syna! Dowbor wraz z synem utworzył w okresie powstania bandę, która napadała i rabowała dwory, często też podszywała się pod powstańców i wymuszała haracze. Pod koniec sierpnia władze narodowe wydały na niego wyrok śmierci. Wyrok został wykonany. Czaplicowa aresztowana została w październiku 1863 r. za to, „że informowała rewolucyjną partię i bardzo wspomagała w powieszeniu burmistrza Pilicy Dowbora”. Razem z nią do warszawskiej Cytadeli trafia jej 5 córek. Najstarsza ma 27 lat, najmłodsza ledwie 7. Wszystkie zostały skazane na zesłanie do Ardatowa nad rzeką Ałatyr. Zuzanna nie dotarła na miejsce. Zmarła na tyfus w Niżnym Nowogrodzie.

Zobacz także

6 XII 1864

To była brawurowa ucieczka. „Otóż pewnego dnia jedna ze służących przyniosła w koszyku pod talerzami ubranie kobiece, w które się…

6 XII 1864

Swego czasu popularny, dziś niemal zapomniany, był na pewno Ludwik Potocki świadkiem bogatej w wydarzenia epoki. Część ze swoich wspomnień…

6 XII 1864

Dla wielu polskich byłych powstańców miało to być „nowe otwarcie”, dla władz austriackich pozbycie się „kłopotu”. W pierwszych miesiącach 1864…