Sami wpadli w matnię. Klęska doborowego rosyjskiego oddziału w Sędziejowicach

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
26 VIII 1863

„A w Sieradzkiej Ziemi/ Łokietkowej ziemi /Zniósł tam Moskwę Taczanowski /Z kosyniery swemi” – pisała poetka Maria Konopnicka. O polskim zwycięstwie zrobiło się głośno głównie z powodu składu rosyjskiego oddziału. W matnię w Sędziejowicach wpadła doborowa sotnia kozacka, w której składzie była grupa oficerów – synów rosyjskich arystokratów, ze świty wielkiego księcia Konstantego.

Rosjanie gonili mały partyzancki oddział. Partia ta – jak pisał Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 1863–1864 – dowodzona przez Bąkowskiego (Bentkowskiego), była ścigana od dłuższego czasu. W kolejnych dniach walczyła w Strzałkowie, Poprężniku i Sochach. „Party przeważającemi siłami nieprzyjaciela, ostatnią i to najgorętszą walkę stoczył oddziałek o 2 mile na południe pod Równą (4 km płd.-wsch. od Błaszek). Tutaj jeszcze 4 poległo, resztę 64 sformowawszy doprowadził Bąkowski do Taczanowskiego”. Właśnie za tą grupką krok w krok podążał „oddziałek ochotników, składający się z kwiatu młodzieży moskiewskiej, dowodzony przez porucznika Grabbego”. Początkowo Rosjanie się nie zorientowali, że we wsi stacjonują znaczne siły powstańcze. Gdy dowodzący szpicą por. Aleksander Witmajer zauważył, że wpadł w potrzask, próbował wyprowadzić oddział z matni, ale było już za późno. W sumie gen. Edmund Taczanowski miał w tych okolicach ok. 1400 powstańców. Rosjanie początkowo bronili się w stodole, którą polski dowódca kazał podpalić. W tej sytuacji Kozacy przebili się na pobliski cmentarz. O całkowitej klęsce Rosjan zdecydował atak kosynierów od tyłu. Z rzezi uratować się miało zaledwie dwóch rosyjskich oficerów: książę Mikołaj Urusow, który miał się schować pod trupami, oraz por. Witmejer. Od poniesionych ran zmarł m.in. dowódca Aleksander von Grabbe. Według Zielińskiego zginęło w sumie 37 Rosjan. Straty powstańcze to czterech zabitych. W dziesiątą rocznicę bitwy władze rosyjskie postawiły na cmentarzu marmurową rzeźbę przedstawiającą carskiego dowódcę, przetrwała ona do dzisiaj.

Zobacz także

25 VII 1864

Można to nazwać sporem wśród elit. Powodem był stosunek do upadającego powstania. „Należy zapytać, co jest dla sprawy korzystniejsze: czy…

23 VII 1864

Jan Mincel ślub wziął praktycznie na łożu śmierci. Zapewne głównie ze względu na syna Zygmunta Jana, „którego w przedślubnym pożyciu…

22 VII 1864

Był synem Niemca i Francuski, wychowany został zamieszkałym niemal wyłącznie przez Niemców Rawiczu, a jednak „przylgnął do naszej narodowości. Jak…