Rozstrzelanie powstańca. Od carskich kul ginie Władysław Czarkowski

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
29 VII 1863

Zginął o 5 rano. Ponoć dopiero od 36 kuli, bo wyrok wykonano nie salwą, a pojedynczymi strzałami. Władysław Czarkowski do przystąpił konspiracji, gdy studiował medycynę w Moskwie. Tam poznał środowisko rewolucyjnej organizacji wojskowej „Ziemla i wola”. Po powrocie do kraju przystąpił do Czerwonych, nawiązując kontakt z innymi lokalnymi działaczami – Bronisławem Deskurem czy Leonem Dąbrowskim. We wrześniu 1862 roku zorganizował w Łosicach zjazd wojewódzki stronnictwa. Później udał się do Warszawy do Komitetu Centralnego Narodowego z prośbą, by naczelnikiem województwa podlaskiego został Deskur. Sam Czarkowski dostał nominację na naczelnika okręgowego Łosic. Konspiracyjne spotkania często organizował w swoim gabinecie lekarskim. Do powstania przystąpił 22 stycznia – ze swoim małym oddziałem rozbroił miejscowy posterunek i zajął magazyn broni. Działania zbrojne rozpoczął już 23 stycznia. „Okręgowy miasta Łosic, Czarkowski Władysław, (Pióro), zorganizowawszy oddział ochotników, pochwycił pięciu ułanów przybyłych do Łosic jako kwatermistrzów, a wziąwszy cekhaus i zaopatrzywszy się w broń, ruszył ze swoim oddziałem tejże nocy pod Stok Lacki” – pisał Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 1863–1864. Tam połączywszy się z oddziałem Walentego Lewandowskiego stoczył pierwszą bitwę. „Zaatakował pod wsią Stok Lacki 1 kompanię kostromskiego pułku piechoty, strzegącą magazynów wojskowych we wsi i pobił ją; lecz niebawem nadeszły moskalom posiłki, tak, iż razem liczyli moskale 400 piechoty i 100 kozaków. Walczono wytrwale kilka godzin i dopiero po utracie 10 poległych i 26 rannych oraz 40 wziętych do niewoli, powstańcy ustąpili ze wsi”. Później oddział Czarkowskiego bił się m.in. pod Siemiatyczami, Międzylesiem i Mingosami. Podczas tego pierwszego starcia, jak zeznawał inny dowódca Roman Rogiński, „poruczonym było doktorowi Czarkowskiemu uczynić zapas prochu i pistonów, który był dostarczony przez Żydów z Brześcia i Siemiatycz”. Rząd Narodowy postanowił mianować go naczelnikiem cywilnym powiatu bialskiego. Został ujęty przez Rosjan podczas przewożenia w przebraniu chłopskim powstańczych dokumentów. Sąd wojenny skazał go na śmierć. Miał 31 lat.

Zobacz także

03 VIII 1864

Bez wątpienia nominacja Jan Kurzyny na wszechmocnego pełnomocnika Rządu Narodowego poza granicami Królestwa Polskiego, była niezwykle kontrowersyjna. Bronisław Brzeziński, ostatni…

02 VIII 1864

Władze carskie wyrok śmierci uzasadniały, „sianiem postrachu w powiatach radzyńskim i łukowskim”. Leon Kot i jego złożony z 18 powstańców…

01 VIII 1864

To był przysłowiowy łabędzi śpiew powstania na Litwie. „Stan obecny Litwy jest okropny. Moskwa nie wybiera dróg, ażeby dojść do…