Rozbicie partii „Kruka”. Klęska w bitwie pod Fajsławicami

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
24 VIII 1863

Wielkie zwycięstwo pod Żyrzynem przyniosło chwałę dowódcy Michałowi Heidenreichowi „Krukowi”, ale i ściągnęło na niego kłopoty. „Żyrzyn skonsternował też dowództwo carskie i zmusił dowodzącego w Lublinie gen. Chruszczowa do bardziej energicznych kroków. Kilka kolumn rosyjskich uganiało się teraz za Krukiem. On zaś był znów bez amunicji” – pisał w monografii powstania prof. Stefan Kieniewicz. Heidenreich postanowił rozesłać oddziały w różne strony i przeczekać nadciągającą burzę lub doczekać się dostaw. Grupę dowodzoną przez samego „Kruka” Rosjanie osaczyli w pobliżu Fajsławic. Powstańców było ok. 1700, Rosjan od 2,5 do 3 tys. Heidenreich próbował się wycofać. „Pomimo strasznego znużenia żołnierza, kazał iść dalej, przeprawić się za rzekę i most za sobą spalić pod Fajsławicami” – pisał Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 1863–1864. Rosjanie nie pozwolili mu na to. W tej sytuacji „Kruk” postanowił przyjąć bitwę, zajmując niewielki lasek. „Działa moskiewskie, ustawione w dogodnej pozycyi, ogromne zadawały straty oddziałom, którym wspomniany, niewielki lasek nie mógł dać dostatecznego przykrycia” – pisał Zieliński. „Cały dzień 24 sierpnia Moskale bezustannie strzelali tak z ręcznej broni jako też i z armat do lasku i jeżeli się jakaś grupa wychyliła z lasku w celu przebicia się natychmiast do ostatniego została wystrzelaną” – relacjonował jeden z uczestników bitwy. „O zmierzchu moskale zaprzestali strzelać i przypuścili szturm do lasu, urządzając rzeź formalną, gdyż znużeni powstańcy nawet bronić się nie mogli z powodu wyczerpania” – dodawał autor Bitew i potyczek. Przebić udało się tylko nielicznym, w tym „Krukowi”. „Pogrom Fajsławicki przysporzył moskalom 634 jeńców [...] na placu zostało około 200, około 170 było rannych” – pisał. „Rosjanie pomścili Żyrzyn, a powstanie lubelskie po doznanym ciosie nie miało już odzyskać krótkotrwałego rozpędu” – puentuje prof. Kieniewicz.

Zobacz także

13 X 1864

To była niezwykle głośna ucieczka. Choć nie miała nic wspólnego z udziałem w powstaniu, czy kwestiami politycznymi. „Uciekł z Warszawy…

12 X 1864

Było ich ledwie 42 – tak o ostatnim oddziale powstańczym na Żmudzi pisał Stanisław Zieliński, autor „Bitew i potyczek 1863-1864”.…

09 X 1864

Gdyby nie on przebieg granicy Polski i Niemiec na Śląsku niemal na pewno byłby inny. „My Niemcy, nie mamy czego…