Rozbicie partii „Kruka”. Klęska w bitwie pod Fajsławicami

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
24 VIII 1863

Wielkie zwycięstwo pod Żyrzynem przyniosło chwałę dowódcy Michałowi Heidenreichowi „Krukowi”, ale i ściągnęło na niego kłopoty. „Żyrzyn skonsternował też dowództwo carskie i zmusił dowodzącego w Lublinie gen. Chruszczowa do bardziej energicznych kroków. Kilka kolumn rosyjskich uganiało się teraz za Krukiem. On zaś był znów bez amunicji” – pisał w monografii powstania prof. Stefan Kieniewicz. Heidenreich postanowił rozesłać oddziały w różne strony i przeczekać nadciągającą burzę lub doczekać się dostaw. Grupę dowodzoną przez samego „Kruka” Rosjanie osaczyli w pobliżu Fajsławic. Powstańców było ok. 1700, Rosjan od 2,5 do 3 tys. Heidenreich próbował się wycofać. „Pomimo strasznego znużenia żołnierza, kazał iść dalej, przeprawić się za rzekę i most za sobą spalić pod Fajsławicami” – pisał Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 1863–1864. Rosjanie nie pozwolili mu na to. W tej sytuacji „Kruk” postanowił przyjąć bitwę, zajmując niewielki lasek. „Działa moskiewskie, ustawione w dogodnej pozycyi, ogromne zadawały straty oddziałom, którym wspomniany, niewielki lasek nie mógł dać dostatecznego przykrycia” – pisał Zieliński. „Cały dzień 24 sierpnia Moskale bezustannie strzelali tak z ręcznej broni jako też i z armat do lasku i jeżeli się jakaś grupa wychyliła z lasku w celu przebicia się natychmiast do ostatniego została wystrzelaną” – relacjonował jeden z uczestników bitwy. „O zmierzchu moskale zaprzestali strzelać i przypuścili szturm do lasu, urządzając rzeź formalną, gdyż znużeni powstańcy nawet bronić się nie mogli z powodu wyczerpania” – dodawał autor Bitew i potyczek. Przebić udało się tylko nielicznym, w tym „Krukowi”. „Pogrom Fajsławicki przysporzył moskalom 634 jeńców [...] na placu zostało około 200, około 170 było rannych” – pisał. „Rosjanie pomścili Żyrzyn, a powstanie lubelskie po doznanym ciosie nie miało już odzyskać krótkotrwałego rozpędu” – puentuje prof. Kieniewicz.

Zobacz także

21 IX 1863

Wielu Amerykanów mówi o niej rzeka śmierci. Zapewne niesłusznie, choć o znaczenie słowa chickamauga spory trwają do dziś. Ma ono…

20 IX 1863

„Rozmyślne spiskowanie przeciw sprawie publicznej” – napisał Ludwik Mierosławski w odpowiedzi na złożoną mu niemal miesiąc wcześniej propozycji. Rząd Narodowy…

18 IX 1863

To była naprawdę śmiała akcja. „Celem ukarania straży pogranicznej powiatu biebrzańskiego, nieustannie napastującej ludność okoliczną, major Brandt, który z polecenia…