Rosyjskie „nie!” Petersburg odrzuca noty mocarstw w polskiej sprawie

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
13 VII 1863

„Stanowcza w treści, łagodna co do formy” – tak prof. Stefan Kieniewicz scharakteryzował rosyjską odpowiedź na czerwcowe noty Francji, Anglii i Austrii w sprawie Polski. Mocarstwa w sześciu przedstawionych punktach żądały m.in. zawieszenia broni i zwołania konferencji międzynarodowej, na której uregulowano by sytuację ziem polskich. Rosjanie uznawali je za niedopuszczalną ingerencję w wewnętrzne sprawy, ale jednocześnie obawiali się, że odrzucenie not doprowadzi do wojny, do której nie byli przygotowani. Ostatecznie Petersburg zdecydował się odrzucić ultimatum. Noty rosyjskie – jak pisze prof. Kieniewicz – „argumentowały, że propozycje te nie zdadzą się na nic, skoro i tak powstańcy chcą Polski niepodległej od morza do morza. Gorczakow (szef dyplomacji Rosji) za to oświadczył gotowość dyskusji na temat dostosowania postanowień z 1815 r. do obecnych okoliczności. Sugerował jednak dyskusję w mniejszym gronie, mianowicie z rządami Austrii i Prus”. Rosyjska odpowiedź, ogłoszona w prasie, miała wywołać w Rosji entuzjazm, natomiast absolutną konsternację wśród dyplomatów. „A więc wyrzucają nas za drzwi” – krzyknął po ich przeczytaniu ambasador francuski w Petersburgu. „Gorczakow w rozmowach z ambasadorami i instrukcjach poufnych próbował łagodzić nastroje, w ogóle czuł się bardzo niepewnie – pisze prof. Kieniewicz – Jednemu z dziennikarzy przyznał w dniu ogłoszenia not: »Podpisaliśmy weksel, idzie teraz o to, jak go zapłacić«. Najbardziej zszokowani byli Francuzi, którzy spodziewali się przyjęcia większości punktów. „Rosja z nas kpi”, „to nie odpowiedź dyplomatyczna to wyzwanie”, „odpowiedź rosyjska tak sformułowana jest nie do przyjęcia”, „pokój jest cennym dobrem, ale nie za każdą cenę” – pisały francuskie gazety. Napoleon III też był oburzony – zaproponował Austrii i Anglii wysłanie stanowczej i wspólnej noty, ale jego pomysł został odrzucony. W praktyce też mocarstwa w ogóle nie odpowiedziały na rosyjskie noty. „Gabinety stwierdziły swą niezdolność do przyjścia Polsce ze skuteczną pomocą” – puentował prof. Kieniewicz.

Zobacz także

21 IX 1863

Wielu Amerykanów mówi o niej rzeka śmierci. Zapewne niesłusznie, choć o znaczenie słowa chickamauga spory trwają do dziś. Ma ono…

20 IX 1863

„Rozmyślne spiskowanie przeciw sprawie publicznej” – napisał Ludwik Mierosławski w odpowiedzi na złożoną mu niemal miesiąc wcześniej propozycji. Rząd Narodowy…

18 IX 1863

To była naprawdę śmiała akcja. „Celem ukarania straży pogranicznej powiatu biebrzańskiego, nieustannie napastującej ludność okoliczną, major Brandt, który z polecenia…