„Przejmując spadek przeszłości”. Odezwa rządu Czerwonych do narodu

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
26 IX 1863

Stosunkowo łatwo było odsunąć od rządu Karola Majewskiego. „Wbrew ogólnie przyjętym sądom czerwoni doszli we wrześniu do władzy nie na skutek zamachu, jak w maju, a w drodze negocjacji, chwilami zresztą burzliwej” – pisał w monografii powstania prof. Stefan Kieniewicz. „Jesteśmy już zmęczeni, zużyci, potrzeba sił nowych” – mówił Majewski. O ile jednak przejęcie przez Czerwonych władzy było dość proste, o tyle samą rządzenie okazało się niezwykle trudne. „W pierwszej chwili ich sytuacja zdawała się katastrofalna. Wszyscy dyrektorzy wydziałów podali się do dymisji nie chcąc, jak twierdzili, mieć do czynienia z Chmieleńskim” – pisał prof. Kieniewicz. Podobnie rzecz się miała z niższymi urzędnikami. Ignacy Chmieleński był radykalnym działaczem lewicy związanym z byłym dyktatorem i rewolucjonistą Ludwikiem Mierosławskim. Wielokrotnie doprowadzał już do przesileń w rządzie, starając się, by był czerwony. Z tego powodu Józef Janowski, który przez niemal całe powstanie był członkiem rządu, nazywał go warchołem.

Czerwonym z trudem udało się uzupełnić braki w podziemnej konspiracji. Nowy rząd wydał odezwę dopiero 9 dni po utworzeniu i trudno mówić o tym, by była rewolucyjna. „Rząd Narodowy dzisiejszy w chwili stanowczej, przyjmując spadek przeszłości, odzywa się do was, wszystkich synów jednej ziemi, aby zaspokoić wasze obawy o przyszłość, ażeby za współdziałaniem waszym wydobyć w jak najkrótszym czasie jak najwięcej środków i sił, którymi tak wielki naród rozporządza. Zaspokoić sumienie nasze nie czczymi pozorami obiecywanej pomocy, ale zdobytymi własną pracą i okupionymi własną krwią zwycięstwami, oto jest wspólny cel, u którego naród i rząd jego harmonijnie zejść się powinny”. Rząd nie przetrwał długo. Już pod koniec września odsunięty został od niego Chmieleński, a na jego miejsce wszedł m.in. przyszły słynny poeta Adam Asnyk. Gabinet ustąpił w październiku, gdy władzę dyktatorską przejął Romuald Traugutt.

 

 

Na fotografii Karol Majewski, 1863. Fot. polona.pl

Zobacz także

29 VIII 1864

Wyrok na 21-letnim Antonim Muchowskim był lakoniczny. „Jakiego jest stanu nie wiadomo, pewnem jest tylko, że uczęszczał do gimnazjum. W…

28 VIII 1864

Podejrzenie padło na polskich zesłańców. „Obywatele Barnaułu, rozdrażnieni częstymi przypadkami oczywistych podpaleń, podejrzewali o umyślne ich wzniecanie zamieszkujących tam przestępców…

4 IX 1864

Udział Jastrzębskiego w powstaniu nie mógł zacząć się bardziej dramatycznie. Tuż przed pierwszym wymarszem z Horych-Horek w guberni mińskiej, nierozważnie…