Powrót do Jezior. Oddział Lenkiewicza wraca na miejsce zwycięstwa

Podziel się w social media!

Tekst na licencji CC-BY.
Tekst na licencji CC-BY.
Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
20 VII 1863

Po tym, jak władzę na Litwie objął Michaił Murawjow „Wieszatiel”, sytuacja lokalnych powstańców stawała się coraz trudniejsza. „Oddziały nikły, kasa puściała, liczba członków organizacji zmniejszała się z każdym dniem, więzienia napełniały się; porządek, odwaga, wiara, ginęły” – zeznawał członek Rządu Narodowego Oskar Awejde. Nadal jednak walczyło tam co najmniej kilkanaście oddziałów. Jednym z nich była partia Aleksandra Lenkiewicza ps. Lander. Ten były oficer wojsk carskich zaangażował się w polską konspirację jeszcze przed wybuchem zrywu. Wiosną stanął na czele oddziału, a 3 maja zaatakował miejscowość Jeziory. Ze zdobytą bronią i nowymi ochotnikami udał się na uroczysko Święte Błota, gdzie szkolił swoich ludzi. W czerwcu stoczył kilka potyczek, współpracując m.in. z oddziałami gen. Onufrego Duchińskiego. W kolejnym miesiącu wraz z oddziałem Aleksandra Poradowskiego „Ostrogi” znów pojawił się w okolicy Jezior, mając pod komendą ok. dwustu ludzi. „Tutaj napadli ich moskale w przemagającej sile 334. Powstańcy, zmuszeni rejterować, wykonali odwrót w porządku, tracąc 7 zabitych. Mimo porażki pozostał oddział jeszcze 2 dni w lasach jeziorańskich” – pisał Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 1863–1864. Tam do Lenkiewicza dotarł rozkaz Rządu Narodowego, nakazujący mu przenieść się wraz z oddziałem do województwa augustowskiego, gdzie miał się połączyć z partią Konstantego Ramotowskiego „Wawra”. Po dotarciu na miejsce „Lander” co prawda „Wawra” nie odnalazł, ale objął dowództwo nad kilkoma innymi oddziałami. Pod jego komendą było w sumie ok. ośmiuset ludi. We wrześniu po kolejnej przegranej bitwie Lenkiewicz zdał dowództwo i emigruje do Francji. Działał tam w Towarzystwie Wojskowych Polskich.

Zobacz także

6 XII 1864

To była brawurowa ucieczka. „Otóż pewnego dnia jedna ze służących przyniosła w koszyku pod talerzami ubranie kobiece, w które się…

6 XII 1864

Swego czasu popularny, dziś niemal zapomniany, był na pewno Ludwik Potocki świadkiem bogatej w wydarzenia epoki. Część ze swoich wspomnień…

6 XII 1864

Dla wielu polskich byłych powstańców miało to być „nowe otwarcie”, dla władz austriackich pozbycie się „kłopotu”. W pierwszych miesiącach 1864…