Potyczka na bagnach. Ostatki wyprawy z Prus Królewskich

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
3 IV 1864

To były już ostatnie akordy zakończonego fiaskiem planu jednoczesnego wejścia do województwa płockiego „Pierwszego pułku 4 dywizji III korpusu” złożonego z kilku oddziałów. Do przekroczenia kordonu szykowało się ok. 1200 powstańców. Nad całością czuwać miał doświadczony powstańczy dowódca płk. Edmund Callier. „Chińskie niedołęstwo obywateli i organizacji, tchórzostwo, zła wola ubezwładnili i zadali cios tej wyprawie” – pisał jeden z uczestników. Dzień przed planowanym wejściem Prusacy aresztowali Calliera oraz innego z oficerów Piotra Czaplińskiego, „trzeci Olszewski opuścił oddział, zachorowawszy, a czwarty Bednarski upił się. Weszły więc tylko dwa oddziały” – pisał Stanisław Zieliński, w „Bitwach i potyczkach”. W sumie jak wyliczył Stefan Kieniewicz w monografii powstania styczniowego – do walk przystąpiło zaledwie ok. 300 powstańców. Jeden z oddziałków rozproszył najpierw niewielką grupkę konnej straży granicznej, ale później zaatakowany przez „znaczne siły moskiewskie, został rozbity i wyparty z powrotem do Prus, gdzie częściowo wpadł w ręce Prusaków” – dodaje Zieliński. Los drugiego dowodzonego przez Jana Wandla (pseudonim Bruder), był podobny. Powstańcy stoczyli dwie bitwy, z których druga okazała się ostatnią. Partia została rozbita, a ranny Wandel dostał się do niewoli. Niewielki oddziałek liczący kilkudziesięciu ludzi krążył jeszcze w obwodzie przasnyskim, 3 kwietnia „dopadnięty przez kapitana Aksentjewa na bagnach koło wsi Szemplina, poszedł w rozsypkę tracąc podobno 10 ludzi w zabitych i rannych oraz 7 wziętych do niewoli” – pisze Zieliński. Kapitan Aksentjew następnie wyłapywał powstańców. 12 kilometrów od Mławy w miejscowości Kapuśnik, „w pościgu za oddziałkiem pięciu powstańców pochwycił kapitan Aksentjew jednego z nich Wasilewskiego, który bity przez moskali, wskazał miejsce gdzie były zakopane 22 karabiny”.

Zobacz także

29 VIII 1864

Wyrok na 21-letnim Antonim Muchowskim był lakoniczny. „Jakiego jest stanu nie wiadomo, pewnem jest tylko, że uczęszczał do gimnazjum. W…

28 VIII 1864

Podejrzenie padło na polskich zesłańców. „Obywatele Barnaułu, rozdrażnieni częstymi przypadkami oczywistych podpaleń, podejrzewali o umyślne ich wzniecanie zamieszkujących tam przestępców…

4 IX 1864

Udział Jastrzębskiego w powstaniu nie mógł zacząć się bardziej dramatycznie. Tuż przed pierwszym wymarszem z Horych-Horek w guberni mińskiej, nierozważnie…