Podłużne buty i kolejki do spowiedzi. Młodzi konspiratorzy opuszczają Warszawę

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
13 I 1863

Trudno zrozumieć sposób przeprowadzenia tej akcji. Zbigniew Padlewski – wyznaczony dzień wcześniej na wojskowego dowódcę powstania –  „wydał ogólne polecenie, by wszyscy młodzi ludzie, wieku popisowego, nie nocowali w miejscu zamieszkania. Wychodzenie młodzieży zacząć się ma dnia dzisiejszego wieczorem. Pojedyncze partye wychodzić miały pod przewodnictwem dziesiętników i setników i dążyć w kierunku miejsc w danych im marszrutach wskazanych” – pisał Józef Kajetan Janowski, członek Komitetu Centralnego. Poborowi mieli wyjść z Warszawy w dwóch kierunkach: z jednej strony za Wisłę, w okolice lasów Nieporęckich, z drugiej – w okolice puszczy Kampinoskiej. Obie grupy miały podążać w stronę Modlina i wziąć udział w ataku na twierdzę, który miał rozpocząć powstanie. W założeniu ewakuacja młodzieży zagrożonej poborem do carskiego wojska Warszawy miała być tajna. Tymczasem – jak pisze Barbara Petrozolin w książce Przed tą nocą, „młodzież warszawska – w długich butach, w podróżnym ubraniu, wypełniała kościoły; tłok był wokół konfesjonałów, masowo przystępowano do Komunii. Potem w grupach przekraczano rogatki warszawskie”. „Z całą gotowością i świadomością blizkiego boju z wrogiem, z całym spokojem i przekonaniem o obowiązku względem Ojczyzny opuszczali oni progi rodzinne... Gotowali się na śmierć, bo wszyscy wychodzili z tem świętem przekonaniem i postanowieniem, że muszą zwyciężyć lub zginąć” – dodawał Janowski. Władze carskie na niemal demonstracyjne wyjście z Warszawy nie zareagowały, w czego wyniku Aleksander Wielopolski, szef rządu cywilnego Królestwa Polskiego, zarzucał później rosyjskiej generalicji rozmyślne sabotowanie branki. Z drugiej strony tego samego dnia do Warszawy zaczęły ściągać znaczne siły wojskowe, co „zdawała się zapowiadać zbliżanie się poboru”. Padlewski jednak, powołując się na swoje źródła w sztabie, twierdził, że branka odbędzie się najwcześniej 27 stycznia. W rzeczywistości została przeprowadzona w nocy z 14 na 15 stycznia.

Zobacz także

03 VIII 1864

Bez wątpienia nominacja Jan Kurzyny na wszechmocnego pełnomocnika Rządu Narodowego poza granicami Królestwa Polskiego, była niezwykle kontrowersyjna. Bronisław Brzeziński, ostatni…

02 VIII 1864

Władze carskie wyrok śmierci uzasadniały, „sianiem postrachu w powiatach radzyńskim i łukowskim”. Leon Kot i jego złożony z 18 powstańców…

01 VIII 1864

To był przysłowiowy łabędzi śpiew powstania na Litwie. „Stan obecny Litwy jest okropny. Moskwa nie wybiera dróg, ażeby dojść do…