Ostatnia bitwa „Dzeci Warszawy”. Klęska w starciu pod Lipą

Podziel się w social media!

Tekst na licencji CC-BY.
Tekst na licencji CC-BY.
Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
15 II 1864

To było ostatnie starcie „Dzieci Warszawy”. A właściwie resztek tego oddziału utworzonego już na początku powstania, głównie z osób, które uciekały przed branką do wojska. W szczytowym okresie partia dowodzona przez Ludwika Żychlińskiego liczyła nawet około 1500 powstańców. Dowódca ciężko ranny w jednej z bitew, pod koniec roku podał się do dymisji, która została przyjęta. W grudniu Żychliński został aresztowany pod fałszywym nazwiskiem, a później skazany na zesłanie na Syberię. Oddział próbował odtworzyć jeszcze jeden z oficerów kapitan Ślepowicz. „Gdy starania Ślepowicza sformowania na nowo oddziału dzieci warszawskich nie odniosły skutku, zdał dowództwo Gąsowskiemu i opuścił Królestwo” – pisał Stanisław Zieliński w „Bitwach i potoczkach”. Resztki oddziału pozbierał porucznik Paweł Gąsowski. Mianowany w grudnia naczelnikiem wojskowym województwa warszawskiego, tropiony przez oddziały carskie – krążył po Mazowszu i województwie lubelskim. „Dnia 9. lutego wreszcie wyruszył z okolic Piaseczna, mając około 220 ludzi, w tem nieco jazdy, w Radomskie, w celu połączenia się z Malinowskim, który z dosyć silnym oddziałem po Michalskim, operując w lasach kozienickich, kilka razy niepokoił załogę Zwolenia” – dodaje historyk. Za oddziałem ruszyła pogoń. Carska kolumna dopędziła powstańców w okolicy wsi Lipa pod Głowazowem, na obrzeżach puszczy kozienickiej „Atak kozaków zrazu odparto, lecz nie wytrzymano naporu piechoty. Mimo, że piechota powstańcza, rozwinąwszy łańcuch tyralierski, broniła się zażarcie, Zankisow rozbił ją zupełnie” – relacjonował Zieliński. Według historyka w bitwie zginęło ponad 40 powstańców, rannych zostało 87, a 14 wziętych do niewoli. Zbiec udało się tylko części kawalerii. Według Zielińskiego resztki partii zaczęły przedzierać się przez kordon graniczny.

Zobacz także

6 XII 1864

To była brawurowa ucieczka. „Otóż pewnego dnia jedna ze służących przyniosła w koszyku pod talerzami ubranie kobiece, w które się…

6 XII 1864

Swego czasu popularny, dziś niemal zapomniany, był na pewno Ludwik Potocki świadkiem bogatej w wydarzenia epoki. Część ze swoich wspomnień…

6 XII 1864

Dla wielu polskich byłych powstańców miało to być „nowe otwarcie”, dla władz austriackich pozbycie się „kłopotu”. W pierwszych miesiącach 1864…