Ostatki w Łomżyńskiem. Bitwa pod Kuziami

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
16 IV 1864

Wcale nie wszyscy jeszcze złożyli broń, choć w obliczu przewagi rosyjskich wojsk były to próby skazane na niepowodzenie. Powstańczy dowódcy próbowali nawet czasem akcji zaczepnych. Wiosną z polecania Rządu Narodowego Jan Koziełło Poklewski „Skała” naczelnik województw augustowskiego i grodzieńskiego rozpoczął organizację II korpusu wojsk narodowych. „Zawiązek tego korpusu, mianowicie kompanie 1. 2. i 3. ‘I-go pułku strzelców’ zaatakowały (...) wojska stojące w 1/2 roty piechoty i 40 kozaków w Gątorzach” – pisał Stanisław Zieliński w „Bitwach i potyczkach”. Dwie kompanie Antoniego Wolskiego „Miecza” i porucznika Kazigrodzkiego „Nowiny” miały zaatakować. Na uciekających Rosjan miał czekać oddziałek porucznika Polikarpa Bugielskiego. „Niespodziewany a rezolutny atak sprawił, że moskale w popłochu opuścili wieś, ale przeważając liczbą, przebili się przez kompanię Bugielskiego i zrejterowali do pobliskiego lasu ścigani przez Wolskiego i Kazigrodzkiego, straciwszy 6 zabitych i 2 ciężko ranionych” – podsumowywał historyk. Powstańcy niedługo cieszyli się z wiktorii. Już dwa dni później pod Kuziami (20 km na południowy-zachód od Kolna spotkały się z przeważającymi siłami carskimi – ich kolumna liczyła ponad 600 żołnierzy. „Pozycya sprzyjała powstańcom, atoli niestosowne rozstawienie pierwszej linii bojowej i przewaga liczebna nieprzyjaciela sprawiły, iż centrum dowodzone przez Wolskiego i Kazigrodzkiego, silnie zaatakowane, po krótkim boju zostało rozbite” – czytamy w „Bitwach i potyczkach”. Uratować się udało w tylko Bugielskiemu, który zrejterował z lewego skrzydła. Przeszedł on następnie do powiatu biebrzańskiego. Następnie przez trzy tygodnie „Bugielski ze swoją garstką kręcił się po okolicy, ściągając podatki” – pisał Zieliński. Ostatnim powstańczym akordem jego oddziału była bitwa pod Grabowem. „Dopadli moskale niedaleko Grabowa, wykrywszy go podobno za sprawą właściciela F. W. Po zaciętej obronie (Bugielski został) ujęty, stracony został 14. maja w Szczuczynie”. Według niepewnych informacji Rosjanie wykonali wyrok śmierci także na Kazigrodzkim.

Zobacz także

29 VIII 1864

Wyrok na 21-letnim Antonim Muchowskim był lakoniczny. „Jakiego jest stanu nie wiadomo, pewnem jest tylko, że uczęszczał do gimnazjum. W…

28 VIII 1864

Podejrzenie padło na polskich zesłańców. „Obywatele Barnaułu, rozdrażnieni częstymi przypadkami oczywistych podpaleń, podejrzewali o umyślne ich wzniecanie zamieszkujących tam przestępców…

4 IX 1864

Udział Jastrzębskiego w powstaniu nie mógł zacząć się bardziej dramatycznie. Tuż przed pierwszym wymarszem z Horych-Horek w guberni mińskiej, nierozważnie…