„Odpowiedź pouczająca”. Udaremniona próba przewrotu czerwonych

Podziel się w social media!

Tekst na licencji CC-BY.
Tekst na licencji CC-BY.
Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
27 III 1864

To była bardzo tajemnicza akcja. „Postanowienie nowego rządu miało nastąpić 20 marca. Nieszczęściem jednak, lubo na miejscu byliśmy, ponieśliśmy klęskę pod Opatowem, teraz dźwigamy jej konsekwencje” – pisał w liście Jan Kurzyna. Był on bliskim współpracownikiem gen. Ludwika Mierosławskiego, znanego europejskiego rewolucjonisty i pierwszego dyktatora zrywu styczniowego. Podobnie jak jego pryncypał w czasie zrywu wielokrotnie próbował dokonywać rządowych przewrotów. „W marcu 1864 Kurzyna zwrócił się do Bosaka i Kotkowskiego proponując im utworzenie rządu w obozie, w Górach Świętokrzyskich. Twierdził, że ‘stawia wszystko na jedną kartę’, że powstanie i tak upada i że tylko tą drogą da się je uratować” – pisał prof. Stefan Kieniewicz. Sprawa wyszła na jaw dzięki raportowi księdza Kacpra Kotkowskiego, naczelnika województwa sandomierskiego.  W liście z 27 marca pisał on do Romualda Traugutta: „Była tu do nas i pokusa od swoich zza granicy, wiele mówili, wiele obiecywali, a nawet i prędko, jednak miesiąc upłynął, a słowo ich tylko wiatr, zabawka i oszukiwanie się. Odpowiedź moja i jenerała przesłane tym panom zdaje się, iż będzie pouczająca”. Już wcześniej ks. Kotkowski pisał do spiskowców: „my ludzie nie do intryg, nie do honorów, nie do krzyków, ale poświęceni jedynie pracy w zawodzie świętej sprawy; krew naszych męczenników spadnie na głowy tych, co jej urągają pokątnem działaniem”. Traugutt sprawę zlekceważył, choć był nią poirytowany. „Opozycji u nas nie ma, jest tylko kilku łotrów, którzy bałamucą niewielką liczbę poczciwych i stado równych sobie łotrów, tylko mniejszego rozgłosu. Mamy ciągle w ręku ich korespondencje i widzimy z niej, jaka tam podłość połączona z niezmierną głupotą”. Traugutt władzę dyktatorską dzierżył do dnia swojego aresztowania w nocy z 10 na 11 kwietnia.

Zobacz także

6 XII 1864

To była brawurowa ucieczka. „Otóż pewnego dnia jedna ze służących przyniosła w koszyku pod talerzami ubranie kobiece, w które się…

6 XII 1864

Swego czasu popularny, dziś niemal zapomniany, był na pewno Ludwik Potocki świadkiem bogatej w wydarzenia epoki. Część ze swoich wspomnień…

6 XII 1864

Dla wielu polskich byłych powstańców miało to być „nowe otwarcie”, dla władz austriackich pozbycie się „kłopotu”. W pierwszych miesiącach 1864…