Nie sprzeniewierzył pieniędzy. Powstańczy dowódca Ludwik Navone uwolniony od zarzutów

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Łukasz Starowieyski
30 IV 1864

To był ostatni rozdział wyjątkowo niesmacznej historii. Komisja Nadzwyczajna w Dreźnie stwierdziła nieprawdziwość zarzutów rozrzutności wobec włoskiego dowódcy ppłk. Ludwika Navone. Wyrok nie mógł być inny po tym jak przed komisją zeznania złożyli inni dowódcy powstańczy. „Wezwani przez Komisarza Rządu Narodowego w Niemczech pod dniem 28 kwietnia r. b. my niżej podpisani Oficerowie Wojsk Narodowych, jako też urzędnicy wojskowi i cywilni, sumiennie zaświadczamy, że podpułkownik Ludwik Navone zachowywał się jako żołnierz z całem poświęceniem dla sprawy narodowej... Postępowanie podpułkownika Navone, jako wyższego oficera Wojsk Narodowych było chwalebne... pozostawia nam wspomnienie miłe i pamiętne, że jako cudzoziemiec tyle okazał i dowiódł poświęcenia dla Wyzwolenia Naszego”. Navone przybył na teren Królestwa zapewne już wiosną, lub wczesnym latem 1863 r. Był doświadczonym wojskowym, we włoskim wojsku dosłużył się stopnia majora. Pierwszą bitwę, o której wiemy stoczył 3 lipca pod Rozwozinem. W tym samym miesiącu objął dowództwo oddziału. 29 lipca został ciężko ranny i wyjechał za granicę. We wrześniu wrócił do województwa płockiego. „Dowiedziałem się z przyjemnością iż wróciłeś Naczelniku z dalekiej podróży” – pisał do niego naczelnik województwa. Navone dostał awans na podpułkownika oraz został Naczelnikiem Oddziału Mławskiego. Później dodano mu też dowództwo oddziałów płockiego i lipnowskiego. „Nie ustawajcie w czynnościach Waszych i choć niewielkimi oddziałami starajcie się wroga niepokoić tak, żeby oni nie mogli się chwalić, że w woj. Płockim powstanie zupełnie uspokojonem zostało” – pisał do niego Rząd Narodowy pod koniec roku, nakazując mu jednocześnie formowanie oddziałów po obu stronach granicy Królestwa z Prusami. Navone w tym celu przeszedł granicę. Wówczas to pojawiły się zarzut o rozrzutność. „W spółce z (…) adiutantami, pobierając znaczne sumy na mające istnieć w wyobraźni pułki, trwonił je najbezkarniej na rozmaite niewinne zabawki i przyjemnostki” – czytamy we wspomnieniach powstańca Zbigniewa Chądzyńskiego. Rząd Narodowy dał wiarę oskarżeniom, wysuwanym także przez część skłóconych z Włochem dowódców powstańczych. 8 kwietnia zdymisjonował Navone i odmówił mu zapomogi z uwagi na niewłaściwe zachowanie w Prusach. Ostatecznie Włoch – na skutek interwencji innych powstańczych oficerów - został jednak oczyszczony z zarzutów. Do walki już jednak nie wrócił.

Zobacz także

03 VIII 1864

Bez wątpienia nominacja Jan Kurzyny na wszechmocnego pełnomocnika Rządu Narodowego poza granicami Królestwa Polskiego, była niezwykle kontrowersyjna. Bronisław Brzeziński, ostatni…

02 VIII 1864

Władze carskie wyrok śmierci uzasadniały, „sianiem postrachu w powiatach radzyńskim i łukowskim”. Leon Kot i jego złożony z 18 powstańców…

01 VIII 1864

To był przysłowiowy łabędzi śpiew powstania na Litwie. „Stan obecny Litwy jest okropny. Moskwa nie wybiera dróg, ażeby dojść do…