Mogli rozsadzić ją od środka. Strach przed Polakami w armii carskiej

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
08 X 1863

Od chwili objęcia stanowiska namiestnika Królestwa Fiodor Berg nieustannie apelował o przysłanie mu większej liczby oddziałów. Jego zdaniem był to najważniejszy warunek zduszenia powstania. Wymiana listów z Petersburgiem trwała od lipca. Minister wojny Dmitrij Milutin początkowo był przeciwny, przypominał, że w Królestwie stacjonuje już 145 tys. żołnierzy. „Jesteśmy zmuszeni do tak rozproszonej dyslokacji, aby pozbawić powstanie wszelkiej możliwości trwałego uchwycenia jakiegoś punktu dla umieszczenia w nim widomego ośrodka istnienia. Musimy nadal zmuszać powstańców do krycia się po lasach i błotach” – odpisał Berg. Ostatecznie rosyjskie władze obiecały przysłać do Kongresówki kolejne dwie dywizje piechoty i brygadę jazdy, wszakże pod warunkiem, że Berg zwróci je do 1 marca 1864 roku, tj. przed prognozowanym wybuchem wojny europejskiej. Namiestnik dziękował i obiecał, że „użyje ich do zamiatania kraju nieustannymi i skombinowanymi ruchami, tak aby wykorzenić powstańców”. Carscy żołnierze przybywali na raty. Pierwsza dywizja przyjechała w październiku koleją z Moskwy. Drugiej, idącej piechotą spod Kijowa, spodziewano się w połowie grudnia. Wraz z nowymi żołnierzami pojawił się jednak problem, który szybko stał się palący. „W pułkach napływających z głębi Rosji okazało się wielu Polaków – 1400 w samej tylko X dywizji, w tym kilkuset z tegorocznego poboru – pisał prof. Stefan Kieniewicz w monografii powstania – Ledwie oddziały wylądowały w Warszawie, zaczęły się dezercje”. Berg chciał jak najszybciej odesłać Polaków w głąb Rosji, ale na to nie zgodziły się władze carskie. „Zlituj się Panie hrabio, weź pod uwagę niebezpieczeństwo, które może wyniknąć z tej nieustannej emigracji Polaków do Rosji, a zwłaszcza osłaniaj naszą piękną armię od skażenia” – pisał minister wojny do namiestnika Królestwa Polskiego. Pobór Polaków do armii carskiej, tzw. branka, był bezpośrednią przyczyną wybuchu Powstania Styczniowego.

 

 

 

Zobacz także

29 VIII 1864

Wyrok na 21-letnim Antonim Muchowskim był lakoniczny. „Jakiego jest stanu nie wiadomo, pewnem jest tylko, że uczęszczał do gimnazjum. W…

28 VIII 1864

Podejrzenie padło na polskich zesłańców. „Obywatele Barnaułu, rozdrażnieni częstymi przypadkami oczywistych podpaleń, podejrzewali o umyślne ich wzniecanie zamieszkujących tam przestępców…

4 IX 1864

Udział Jastrzębskiego w powstaniu nie mógł zacząć się bardziej dramatycznie. Tuż przed pierwszym wymarszem z Horych-Horek w guberni mińskiej, nierozważnie…