Książę w więzieniu. Aresztowanie szefa Komitetu Lwowskiego Adama Sapiehy

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
9 VII 1863

We Lwowie niewiele mogło się wydarzyć bez wiedzy i zgody księcia Adam Sapiehy. To on też grał najważniejszą rolę w związku z przygotowaniami powstańczych oddziałów. „Czerwony książę Sapieha, człowiek ambitny i żądny popularności, gotów był do ryzyka i do dużych ofiar dla sprawy niepodległości. Nie zamierzał natomiast poddawać się niczyim rozkazom i bez obsłonek oświadczył to Gillerowi w Krakowie po upadku Langiewicza. [...] w maju podążył do Lwowa mediator Maykowski. Rozejrzawszy się w sytuacji, napisał do Warszawy, że widzi tylko dwa wyjścia: zamordować Sapiehę i kilku jego przyjaciół albo powołać ich do komitetu z Sapiehą jako przewodniczącym. Oczywiście Rząd Narodowy zgodził się na to drugie wyjście”. O zaangażowaniu księcia dobrze też wiedzieli Austriacy. „Jeszcze w kwietniu Mecsery, minister policyi austriackiej, pisał do gubernatora hr. Mendorffa-Pouilly, że dowiedział się od ambasadora rosyjskiego jakoby Sapieha sztyftował oddział powstańczy pod wodzą Jordana i pytał: »czy nie można by znaleźć jakiegoś pretekstu do aresztowania ks. Sapiehy?«. Na to Mondrof-Pouilly z perfidyą, przypominającą ubiegłe czasy administracyi austryackiej, odpowiadał, że »pretekst łatwo znaleźć, ale w każdym razie lepiej będzie, ażeby rzecz dojrzała. Jeżeli wyprawa dojdzie do skutku, to znajdzie Rosyan przygotowanych, a wówczas odpowiedzialność ks. Sapiehy będzie o wiele cięższą«” – relacjonował Walery Przyborowski, powstaniec i kronikarz zrywu. Sprawa dojrzała na początku lipca. Wówczas policja weszła do pałacu Sapiehy i przeprowadziła kilkugodzinną rewizję. Książę został aresztowany. Sprawa odbiła się głośnym echem zarówno w kraju, jak i za granicą. Sapieha niezbyt długo przebywał pod kluczem. „Dzięki pieniądzom i poświęceniu swej matki – dodawał Przyborowski – ks. Sapieha wkrótce uciekł z więzienia i przez Rumunię pojechał do Paryża, gdzie przy ostatnich drganiach powstania odegrał jeszcze dość wybitną rolę”. Pełnił funkcję Komisarza Rządu Narodowego na Francję i Anglię. W 1865 roku uzyskał amnestię i wrócił do Galicji. Trzy lata później wszedł do Sejmu Krajowego

Zobacz także

21 IX 1863

Wielu Amerykanów mówi o niej rzeka śmierci. Zapewne niesłusznie, choć o znaczenie słowa chickamauga spory trwają do dziś. Ma ono…

20 IX 1863

„Rozmyślne spiskowanie przeciw sprawie publicznej” – napisał Ludwik Mierosławski w odpowiedzi na złożoną mu niemal miesiąc wcześniej propozycji. Rząd Narodowy…

18 IX 1863

To była naprawdę śmiała akcja. „Celem ukarania straży pogranicznej powiatu biebrzańskiego, nieustannie napastującej ludność okoliczną, major Brandt, który z polecenia…