Książę w więzieniu. Aresztowanie szefa Komitetu Lwowskiego Adama Sapiehy

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
9 VII 1863

We Lwowie niewiele mogło się wydarzyć bez wiedzy i zgody księcia Adam Sapiehy. To on też grał najważniejszą rolę w związku z przygotowaniami powstańczych oddziałów. „Czerwony książę Sapieha, człowiek ambitny i żądny popularności, gotów był do ryzyka i do dużych ofiar dla sprawy niepodległości. Nie zamierzał natomiast poddawać się niczyim rozkazom i bez obsłonek oświadczył to Gillerowi w Krakowie po upadku Langiewicza. [...] w maju podążył do Lwowa mediator Maykowski. Rozejrzawszy się w sytuacji, napisał do Warszawy, że widzi tylko dwa wyjścia: zamordować Sapiehę i kilku jego przyjaciół albo powołać ich do komitetu z Sapiehą jako przewodniczącym. Oczywiście Rząd Narodowy zgodził się na to drugie wyjście”. O zaangażowaniu księcia dobrze też wiedzieli Austriacy. „Jeszcze w kwietniu Mecsery, minister policyi austriackiej, pisał do gubernatora hr. Mendorffa-Pouilly, że dowiedział się od ambasadora rosyjskiego jakoby Sapieha sztyftował oddział powstańczy pod wodzą Jordana i pytał: »czy nie można by znaleźć jakiegoś pretekstu do aresztowania ks. Sapiehy?«. Na to Mondrof-Pouilly z perfidyą, przypominającą ubiegłe czasy administracyi austryackiej, odpowiadał, że »pretekst łatwo znaleźć, ale w każdym razie lepiej będzie, ażeby rzecz dojrzała. Jeżeli wyprawa dojdzie do skutku, to znajdzie Rosyan przygotowanych, a wówczas odpowiedzialność ks. Sapiehy będzie o wiele cięższą«” – relacjonował Walery Przyborowski, powstaniec i kronikarz zrywu. Sprawa dojrzała na początku lipca. Wówczas policja weszła do pałacu Sapiehy i przeprowadziła kilkugodzinną rewizję. Książę został aresztowany. Sprawa odbiła się głośnym echem zarówno w kraju, jak i za granicą. Sapieha niezbyt długo przebywał pod kluczem. „Dzięki pieniądzom i poświęceniu swej matki – dodawał Przyborowski – ks. Sapieha wkrótce uciekł z więzienia i przez Rumunię pojechał do Paryża, gdzie przy ostatnich drganiach powstania odegrał jeszcze dość wybitną rolę”. Pełnił funkcję Komisarza Rządu Narodowego na Francję i Anglię. W 1865 roku uzyskał amnestię i wrócił do Galicji. Trzy lata później wszedł do Sejmu Krajowego

Zobacz także

01 X 1864

15 tysięcy złotych. Tyle kosztowała wolność ojca Eustachego Hawelskiego. Nie była to pierwsza kontrybucja zapłacona przez jasnogórski zakon Paulinów władzom…

28 IX 1864

To był jeden z istotnych tematów międzynarodowego wiecu robotników w St. Martin Hall. „Raz jeszcze Polska została zdławiona we krwi…

27 IX 1864

To była już ostatnia taka odezwa. „Dla pokazania wszelako tak rządowi rosyjskiemu jak i ogółowi polskiemu, że władze narodowe jeszcze…