Ksiądz walczy o broń. Nieudany napad na rosyjski transport k. Poniewieża

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
19 VII 1863

Od końca czerwca oddział księdza Antoniego Mackiewicza liczący ok. dwustu ludzi przebywał w okolicach Poniewieża. Czerwony kapłan, jak go nazywano, do powstania przystąpił w marcu, ale już przed wybuchem zrywu włączył się w działalność konspiracyjną. Był bliskim znajomym Zygmunta Sierakowskiego, dowódcy powstańców na Litwie, uczestniczył nawet w jego ślubie. To on jako pierwszy na Litwie ogłosił zaciąg do oddziału partyzanckiego tuż po tym, jak w kościele parafialnym w Podbrzeziu odczytał odezwę Rządu Narodowego. Jego oddział połączył się z siłami Sierakowskiego, a po jego klęsce i ujęciu przez władze carskie Mackiewicz ze swoimi podwładnymi dołączał do kolejnych partii. W lecie został nawet mianowany komisarzem politycznym województwa kowieńskiego. W połowie lipca planował z dwoma innymi oddziałami wyprawę pod kordon pruski w celu zaopatrzenia się w broń. Nie doszło do niej po rozbiciu jednej z powstańczych partii 17 lipca. Wojowniczy ksiądz postanowił zdobyć broń inaczej. „Uderzył na rotę fanagoryjskiego grenadyerskiego pułku, transportującą zapasy wojenne z Wiłkomierza do Poniewieża – pisał Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 186–1864. – Napad miał być odparty, a 4 powstańców miało zginąć”. Zieliński dodaje, że przekazy na temat starcia są mętne zarówno jeśli chodzi o miejsce, jak i datę. Według różnych źródeł bitwa miała odbyć się między 19 a 21 lipca. Podobno mszcząc się za atak, Rosjanie zniszczyli został majątek Tołłoczki – carski oficer uznał bowiem, że jego właściciel dowodził powstańczym oddziałem. Partia Mackiewicza została rozbita w listopadzie, księdza aresztowano podczas próby przekroczenia Niemna. Sąd skazał go na śmierć 24 grudnia, kilka dni później został powieszony.

Zobacz także

21 IX 1863

Wielu Amerykanów mówi o niej rzeka śmierci. Zapewne niesłusznie, choć o znaczenie słowa chickamauga spory trwają do dziś. Ma ono…

20 IX 1863

„Rozmyślne spiskowanie przeciw sprawie publicznej” – napisał Ludwik Mierosławski w odpowiedzi na złożoną mu niemal miesiąc wcześniej propozycji. Rząd Narodowy…

18 IX 1863

To była naprawdę śmiała akcja. „Celem ukarania straży pogranicznej powiatu biebrzańskiego, nieustannie napastującej ludność okoliczną, major Brandt, który z polecenia…