Komitet zmienia się w rząd. Decyzja o składzie Tymczasowego Rządu Narodowego

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
12 I 1863

Mógł Komitet Centralny Narodowy zarządzać organizacją powstania, ale wszyscy byli świadomi, że w chwili wybuchu zrywu, musi kierować nim Rząd. „Z kolei należało Komitetowi zastanowić się nad urządzeniem władzy powstańczej na przypadek wzięcia Modlina, co miało być hasłem ogólnego powstania” – relacjonował członek komitetu Józef Kajetan Janowski. Jednomyślnie podjęto decyzję, że Tymczasowy Rząd Narodowy będzie się składać początkowo z czterech osób: Zygmunta Padlewskiego jako naczelnego wodza oraz Stefana Bobrowskiego, Oskara Awejdego i księdza Karola Mikoszewskiego. Dwaj pozostali członkowie komitetu w tym Janowski, mieli być pod rozkazami Padlewskiego. Rząd według planu miał się ujawnić w Modlinie. Tego samego dnia wieczorem Padlewski zwołał zebranie warszawskiej organizacji miejskiej. „Padlewski we właściwy sobie sposób krótko i jasno z wielkim zapałem przemówił do zebranych” – wspominał Janowski. Nominowany na wodza – przyznał, że Komitet chciał przesunięcia powstania na wiosnę, ale zmienił decyzję pod wpływem informacji o brance. „Przez dopuszczenie bowiem do poboru Komitet sprzeniewierzyłby się samej sprawie i własną ręką obaliłby ten sztandar, około którego dziś naród się skupił, że zabiłby w narodzie na zawsze ufność do pracy wewnętrznej tajemnej, która jest jedyną dla wybijającego się z niewoli narodu” – relacjonował Janowski dodając, że „zawiadomienie to Padlewskiego zgromadzeni przyjęli z największem uniesieniem i zapałem”. Padlewski był nastawiony bardzo optymistycznie. „Będziemy mieli broń z arsenałów Modlina, który w pierwszą noc powstańczą wpadnie w moje ręce; zresztą wnet po naszym wybuchu zrobi się rewolucja w Petersburgu, która zdezorganizuje armię i znaczną jej część wyprowadzi z Polski” – mówił do dowódcy powstania w świętokrzyskiem Mariana Langiewicza. Pierwsze dni powstania gorzko zweryfikowały jego słowa. Rząd nie ujawnił się przez całe powstanie, nie udało się zdobyć Modlina, nie wybuchł także bunt w rosyjskiej armii. „Ty dobrze wiesz, drogi Zygmuncie, jakie budowaliśmy wspaniałe plany i jak padły one w proch” –  pisał Bobrowski do Padlewskiego kilka dni po wybuchu powstania.

Zobacz także

25 VII 1864

Można to nazwać sporem wśród elit. Powodem był stosunek do upadającego powstania. „Należy zapytać, co jest dla sprawy korzystniejsze: czy…

23 VII 1864

Jan Mincel ślub wziął praktycznie na łożu śmierci. Zapewne głównie ze względu na syna Zygmunta Jana, „którego w przedślubnym pożyciu…

22 VII 1864

Był synem Niemca i Francuski, wychowany został zamieszkałym niemal wyłącznie przez Niemców Rawiczu, a jednak „przylgnął do naszej narodowości. Jak…