Egzekucja dowódcy. Rozstrzelanie Zygmunta Padlewskiego

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
15 V 1863

Padlewski był jednym z pierwszych powstańczych dowódców, na którym wykonano wyrok śmierci. „Dnia 15 maja 1863 r., godzina 2 i pół w nocy. W tej chwili, dowiaduję się, że dziś mam dokończyć żywot ziemski – pisał w liście z celi. – Strasznie poważna to chwila, więc nie dziwcie się, że niewiele w niej na napisanie czasu stracę, by tę godzinę, jaka mi zostaje, z Bogiem przepędzić”. Swój list kończy prośbą do matki: „Matko moja szukaj pomocy w Bogu. Ja biedny nie mogłem Ci życia umilić, a teraz jeszcze go zatruwam. On Cię pożałuje. Zygmunt”.

Padlewski należał do Komitetu Centralnego Narodowego i był jednym z głównych inicjatorów wybuchu powstania. Przez pewien czas szykowano go nawet na dowódcę zrywu. Ostatecznie został nominowany na naczelnika powstania w województwie płockim. Początkowo został naczelnikiem wojennym na północnym Mazowszu, później dowodził oddziałami w Puszczy Kurpiowskiej. W powstaniu walczył od pierwszych dni. 21 kwietnia został przypadkowo pojmany przez oddział Kozaków, gdy bryczką jechał na spotkanie z nowo przybyłym z Prus oddziałem. Miał szanse, by wywinąć się śmierci – oferowano mu ułaskawienie w zamian za potępienie powstania, jednak odrzucił te propozycję. Poprosił za to władze carskie o ułaskawienie 15-letniego chłopca o nazwisku Szczurowski.

Gdy wieziono go z więzienia na miejsce straceń, mieszkanki Płocka rzucały z okien kwiaty. „Padlewski wysiadł przy początku placu otoczony żołnierstwem – pisał świadek. – Szedł powoli krokiem bardzo spokojnie i poważnie na drugi koniec, gdzie stanął przed szeregiem czekających na placu żołnierzy. [...] Na prośbę skazańca nie zasłonięto mu oczu. [...] Na rozkaz oddział egzekucyjny strzelił i chybił. Padlewski jest tylko ranny, ale nie pada i dopiero podoficer podbiega do skazańca i strzałem z pistoletu odbiera mu życie”. Miał 27 lat.

Zobacz także

29 VIII 1864

Wyrok na 21-letnim Antonim Muchowskim był lakoniczny. „Jakiego jest stanu nie wiadomo, pewnem jest tylko, że uczęszczał do gimnazjum. W…

28 VIII 1864

Podejrzenie padło na polskich zesłańców. „Obywatele Barnaułu, rozdrażnieni częstymi przypadkami oczywistych podpaleń, podejrzewali o umyślne ich wzniecanie zamieszkujących tam przestępców…

4 IX 1864

Udział Jastrzębskiego w powstaniu nie mógł zacząć się bardziej dramatycznie. Tuż przed pierwszym wymarszem z Horych-Horek w guberni mińskiej, nierozważnie…