Dwanaście zarzutów z Petersburga. Aleksander Wielopolski musi się tłumaczyć

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
29 VI 1863

Zapewne zabór Kasy Królestwa Polskiego przez powstańców był przełomowym wydarzeniem w życiu margrabiego Aleksandra Wielopolskiego. Ledwie kilka dni później, zdając sobie sprawę, że jego dni jako naczelnika Rządu Cywilnego Królestwa Polskiego i tak są policzone, złożył podanie o dwumiesięczny urlop. Nim dostał na niego zgodę, musiał jeszcze odeprzeć liczne zarzuty. „Zapytanie z Petersburga udzielone przez Tęgoborskiego” – jak zanotował w dzienniku margrabia – przyszło 29 czerwca. „Był to jakby akt oskarżenia w dwunastu punktach, zarzucający mu działanie przeciwne interesom rosyjskim przez cały czas jego urzędowania. Zmiany personalne w administracji Królestwa przeprowadzone »dla dobra służby«, a zmierzające do usunięcia stojących na zawadzie przywróceniu jej cech narodowych, jak i nieodpowiadających wymogom autonomii krajowej — były kamieniem obrazy” – pisał biograf margrabiego Adam Skałkowski. Margrabiemu zarzucano też nieskuteczne zwalczanie ruchu rewolucyjnego. Wielopolski odpowiedział już dwa dni później. „Punkt po punkcie uzasadniał swoje posunięcia, zbijał zarzuty, wskazywał zwłaszcza, że walka z podziemiem należała do kompetencji policji, żandarmerii i wojska, które nigdy mu nie podlegały” – pisał prof. Stefan Kieniewicz w monografii Powstania Styczniowego. Ledwie sześć dni po wysłaniu memoriału Wielopolski był już urlopowanym urzędnikiem, a z Warszawy wyjechał w połowie lipca. Urząd naczelnika Rządu Cywilnego sprawował nieco ponad rok – nominację otrzymał w czerwcu 1862 roku. Do Warszawy już nigdy nie wrócił. Większość życia spędził w Dreźnie. Tam też zmarł w 1877 roku w wieku 74 lat. Niewiele później stolicę Królestwa opuścił też Wielki Książę Konstanty, który w sierpniu złożył rezygnację, a w październiku pożegnał się z Warszawą.

Zobacz także

21 IX 1863

Wielu Amerykanów mówi o niej rzeka śmierci. Zapewne niesłusznie, choć o znaczenie słowa chickamauga spory trwają do dziś. Ma ono…

20 IX 1863

„Rozmyślne spiskowanie przeciw sprawie publicznej” – napisał Ludwik Mierosławski w odpowiedzi na złożoną mu niemal miesiąc wcześniej propozycji. Rząd Narodowy…

18 IX 1863

To była naprawdę śmiała akcja. „Celem ukarania straży pogranicznej powiatu biebrzańskiego, nieustannie napastującej ludność okoliczną, major Brandt, który z polecenia…