Doświadczenia zdobywał na Kaukazie. Zwycięstwo oddziału Ludwika Narbutta na Litwie

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
20 IV 1863

Mało który z powstańczych dowódców miał tak dużo wiedzy o zasadach walki partyzanckiej. „Narbutt bowiem na sposób kaukazki, dla zmylenia pogoni, miał zwyczaj cofania się, stąpając wstecz tudzież zmiatania za sobą śladów” – opisywał jego działania Stanisław Zieliński w Bitwach i potyczkach 1863–1864. Doświadczenie zdobył, walcząc w carskiej armii z powstańcami na Kaukazie. Do wojska został wcielony karnie w 1851 roku po tym, jak Rosjanie aresztowali go w Wilnie za działalność konspiracyjną. Za walki na Kaukazie został nawet odznaczony orderem św. Anny.

Po dziesięciu latach wrócił na Litwę i do konspiracji; przyłączył się do organizacji wojskowych przygotowujących Powstanie Styczniowe. Jako jeden z pierwszych sformował oddział na Litwie, w rejonie Lidy. Początkowo jego partia składała się jedynie z kilku osób – rodzonego brata oraz kilku chłopów, ale dzięki popularności dowódcy w okolicy szybko się rozrosła. 16 lutego Narbutt zaatakował rosyjski pociąg i odbił wiezionych nim rekrutów. Później wielokrotnie walczył z oddziałami carskimi, niejednokrotnie urządzając na nie zasadzki. Umiejętnie też unikał pościgu. Różni rosyjscy dowódcy ścigali go jednak wytrwale. „Pułkownik Werner [...] dopadł wreszcie powstańców koło uroczyska Daksztuciany pod Kowalkami” – pisał Zieliński. Mimo niekorzystnego położenia Narbutt musiał przyjąć bitwę. „Moskale, idąc do ataku, musieli schodzić z małej pochyłości, co ich odkrywało przed powstańcami, rozstawionymi przez Narbutta trójkami. Moskale, biegnący grupami po sześciu, przypuszczeni na kilkadziesiąt kroków i przywitani gęstym ogniem, zmięszali się i musieli się cofać, lecz niebawem ponowili atak – z tym samym skutkiem. Wtedy na formujących się do trzeciego ataku sam już natarł Narbutt i szyki ich rozbił”. Ze względu na zagrożenie lewego skrzydła dowódca zarządził jednak odwrót. Według Zielińskiego Rosjanie stracili wtedy ponad czterdziestu, a powstańcy siedmiu zabitych, w tym zaledwie siedemnastoletniego Wojciecha Narbutta, krewnego dowódcy. Oddział został rozbity 5 maja. W bitwie w okolicach jeziora Pielasa poległ też sam Narbutt.

Zobacz także

19 IV 1864

Po kolejnych przegranych przez oddziały powstańcze bitwach rosyjska pętla zaciskała się coraz mocniej wokół dowódcy II korpusu krakowskiego. Gen. Hauke…

18 IV 1864

Atak wojsk pruskich rozpoczął się o 2 w nocy. Dwie godziny później Prusacy rozpoczęli bombardowanie duńskich umocnionych pozycji. O 10…

17 IV 1864

„Czy organizację na Litwie rozwiązać, czy podtrzymać nadal takową?” - dramatycznie pytał „Rawicz” znany tylko pod pseudonimem członek litewskich władz…