Austria rozbija struktury powstańcze. Aresztowanie naczelnika Krakowa

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie 2 min.
Autor: Łukasz Starowieyski
3 III 1864

Był jednym z ważniejszych konspiratorów w Krakowie i jedną z pierwszych ofiar wprowadzonego kilka dni wcześniej stanu oblężenia. Adolf Aleksandrowicz, krakowski aptekarz, był powstańczym weteranem. Brał udział już w zrywie krakowskim w 1846 r., a dwa lata później w wydarzeniach związanych z Wiosną Ludów. W pierwszych miesiącach powstania styczniowego wszedł do Ławy Głównej Krakowskiej, tajnego organu Rady Naczelnej Galicyjskiej. Zebrania odbywały się w pomieszczeniu za jego apteką. Aleksandrowicz został mianowany pełnomocnikiem Rządu Narodowego. Miał odpowiadać za zaopatrzenie nowo powstających oddziałów. Nie wszystko zawsze udało mu się zapiąć na ostatni guzik o czym przekonał się szykujący oddział major Karol Kalita, „Rębajło”. „Dostawy uniformów miał być już również przeprowadzone, a mundury pozostać na składach u dostawców żydowskich. W tej ostatniej sprawie polecono mi zwrócić się do aptekarza Aleksandrowicza, któremu ten referat był poruczony” – pisał. Uszyte mundury okazały się wadliwe. „Przypatrzcie się Panowie tym ubraniom! - grzmiał Rębajło - Materjał najlichszejszego gatunku, w parę tygodni włóczenia się po lasach rozlezie się na strzępy. Czy jest jednak który z panów, który zdołałby się przyodziać w ten mundur? Rozmiary jego wskazują, że był on sporządzony na młodych chłopaków”. Aleksandrowicz pytany, czy wie „o oszustwie”, odpowiedział, że „owe ubrania nie zostały jeszcze przez komisję odebrane” i dodał, że „mundurów jest pod dostatkiem na innych składach”. Aleksandrowicz cieszył się jednak dużym zaufaniem Rządu Narodowego, skoro w lecie został naczelnikiem miasta Krakowa. Do jego obowiązków, poza pomocą w organizacji nowych oddziałów, było utrzymanie porządku w mieście, a także nie dopuszczenie do zbytniej radykalizacji nastrojów. Nie tylko on był zaangażowany w kwestie powstańcze. Jego żona należała do Komitetu Niewiast Polskich – i organizowała pomoc szpitalną dla powstańców, a także wspierała inwalidów i rodziny poległych. Syn zaś walczył w powstaniu. Aleksandrowicz aresztowany został wraz z żoną. Najpierw spędził 10 miesięcy w więzieniu na Wawelu, a później rok w twierdzy w Ołomuńcu. Po powrocie osiadł w Krakowie, nadal prowadząc aptekę. Należał też do Towarzystwa Naukowego Krakowskiego, zajmował się m.in. badaniem źródeł mineralnych w Szczawnicy, Krynicy i Rabce. Zmarł w 1875 r.

Zobacz także

21 IV 1864

Obok Karola Marksa i Emila Durkheima – Weber powszechnie uważany jest za ojca współczesnej socjologii. Urodził się w Erfurcie, w…

20 IV 1864

Po aresztowaniu Romualda Traugutta Rząd Narodowy praktycznie upadł. Praktycznie, ale nie formalnie. „Obywatel, któremu złożono resztki władzy, a raczej obowiązków,…

19 IV 1864

Po kolejnych przegranych przez oddziały powstańcze bitwach rosyjska pętla zaciskała się coraz mocniej wokół dowódcy II korpusu krakowskiego. Gen. Hauke…