Aresztowanie i ucieczka. Pułkownik Jan Rudowski wydostaje się z rąk kozaków

Podziel się w social media!

Przeczytanie tego artykułu zajmie < 1 minutę
Autor: Łukasz Starowieyski
10 IV 1864

Jeden z najlotniejszych powstańczych dowódców, od dłuższego czasu unikający pościgu Rosjan w ręce carskich żołnierzy wpadł przypadkowo. „Wspomnę tu jeszcze przygodę osobistą, jaka mnie spotkała – pisał w krótkich wspomnieniach - Oto dnia 10. kwietnia otrzymałem od jenerała Bosaka rozkaz, abym przybył do Sienna i z nim się widział. Jadąc tam z trzema tylko ludźmi, zostałem napadnięty przez Kozaków we śnie, związali mnie i tylko dzięki przytomności i sile wrodzonej zdołałem się z więzów uwolnić i uciec”. Być może kozacy nie zdawali sobie sprawy kogo schwytali. Przed wybuchem zrywu Rudowski służył w armii rosyjskiej w stopniu podchorążego. Do zrywu dołączył już w pierwszych jego dniach. „3 lutego poszedłem do oddziału (Ignacego) Zawadzkiego, gdzie w bitwie dla nas zwycięskiej, byłem ranny w prawy bok” – wspominał. Następnie walczył w partii pułkownika Dionizego Czachowskiego, by później przejąć jego oddział. Jednym z największych jego dokonań była rozbrojenie rosyjskiej załogi Szydłowca w listopadzie 1863 r. Wiosną gen. Józef Hauke Bosak awansował go na pułkownika i mianował dowódcą pułku opoczyńskiego. Osobiście walczył na czele lotnego oddziału jazdy. Wiosną stoczył kilka bitew m.in. pod Suchedniowem, Opocznem, czy Wąchockiem. Ostatnią bitwę stoczył w nocy 19 marca w Biliźnie. „Pobiłem, zabierając 40 koni, kilkunastu ludzi oraz cały tabor. Zankiszow zawdzięcza tylko nocy, że sam z życiem uszedł” – pisał. Rudowski rozwiązał swój oddział 4 maja już po zakończeniu walki przez gen. Bosaka. Historyk Stanisław Zieliński wylicza w „Bitwach i potyczkach”, że Rudowski uczestniczył w 22 starciach. Po rozwiązaniu oddziału pułkownik najpierw przebił się do Galicji, a później przebywał na emigracji we Francji. Po powrocie a ziemie polskie przez kilka lat był rządcą na Pomorzu, by następnie przeprowadzić się do Lwowa. Zmarł w 1905 r. w wieku 65 lat.

 

Zobacz także

03 VIII 1864

Bez wątpienia nominacja Jan Kurzyny na wszechmocnego pełnomocnika Rządu Narodowego poza granicami Królestwa Polskiego, była niezwykle kontrowersyjna. Bronisław Brzeziński, ostatni…

02 VIII 1864

Władze carskie wyrok śmierci uzasadniały, „sianiem postrachu w powiatach radzyńskim i łukowskim”. Leon Kot i jego złożony z 18 powstańców…

01 VIII 1864

To był przysłowiowy łabędzi śpiew powstania na Litwie. „Stan obecny Litwy jest okropny. Moskwa nie wybiera dróg, ażeby dojść do…